Điều trị lao cột sống
Nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm, lao cột sống có thể để lại những di chứng nặng nề, gây tàn phế hoặc ảnh hưởng nhiều đến công việc và sinh hoạt hằng ngày.
Điều trị lao cột sống gồm chữa lao và xử trí các vấn đề liên quan đến cột sống.
Bệnh nhân cũng sử dụng các thuốc kháng lao theo phác đồ giống như với lao phổi; phải tuân thủ đúng các nguyên tắc như khi điều trị bệnh lao, như dùng thuốc đúng - đủ liều, không được tự ý ngưng thuốc hoặc giảm liều. Luôn luôn phải có sự phối hợp ít nhất 2-3 loại thuốc lao và phải có sự theo dõi thường xuyên của y bác sĩ để phát hiện kịp thời các tác dụng không mong muốn.
Trong xử trí các vấn đề liên quan đến cột sống, nếu người bệnh bị đau nhức nhiều ở cơ quan này, nên hạn chế các hoạt động thể lực nặng, tránh khuân vác nặng hay các động tác thể dục thể thao có tác động đến cột sống, nghỉ ngơi thường xuyên và có thể dùng thêm thuốc giảm đau.
Nếu bị gù vẹo cột sống nhưng chưa yếu, liệt chi, người bệnh có thể dùng các loại máng bột, nẹp bột để cố định, giúp làm vững cột sống trong khi chờ đợi tổn thương lao ở cột sống lành lại.
Khi có yếu chi hoặc liệt chi, bí tiểu..., sau khi bắt đầu dùng thuốc lao một thời gian ngắn, người bệnh nên đến khám tại trung tâm chấn thương chỉnh hình để được phẫu thuật giải áp tủy sống, nhờ đó có thể giúp phục hồi các trạng thái liệt.
Trong khi chờ đợi các biện pháp điều trị triệt để, cần chú ý chăm sóc bệnh nhân bị liệt hết sức cẩn thận, giữ vệ sinh tốt chỗ tiêu tiểu để tránh nhiễm trùng, xoay trở thường xuyên để tránh bị loét do nằm lâu (sẽ làm cho việc điều trị thêm phức tạp). Ngoài ra, cũng cần nắn bóp, tập co duỗi thụ động chi bị liệt, tránh để chân co quắp và cứng khớp do bất động lâu ngày, gây khó khăn rất nhiều cho việc phục hồi hoạt động.
Nếu có khối áp-xe cạnh cột sống rò ra da, song song với việc điều trị lao, người bệnh cần đến các cơ quan y tế để mở rộng lỗ rò, dẫn lưu mủ nhằm giúp vết rò có thể lành tốt và tránh sẹo xấu.
Vì lao cột sống là lao thứ phát nên việc phòng ngừa cũng tương tự như phòng ngừa bệnh lao nói chung. Nên thực hiện kiểm tra sức khỏe thường xuyên (nhất là khi ho kéo dài, sốt âm ỉ, sụt cân, đau lưng) để có thể phát hiện và điều trị bệnh sớm. Tránh tiếp xúc với người bệnh lao
Bệnh nhân cũng sử dụng các thuốc kháng lao theo phác đồ giống như với lao phổi; phải tuân thủ đúng các nguyên tắc như khi điều trị bệnh lao, như dùng thuốc đúng - đủ liều, không được tự ý ngưng thuốc hoặc giảm liều. Luôn luôn phải có sự phối hợp ít nhất 2-3 loại thuốc lao và phải có sự theo dõi thường xuyên của y bác sĩ để phát hiện kịp thời các tác dụng không mong muốn.
Trong xử trí các vấn đề liên quan đến cột sống, nếu người bệnh bị đau nhức nhiều ở cơ quan này, nên hạn chế các hoạt động thể lực nặng, tránh khuân vác nặng hay các động tác thể dục thể thao có tác động đến cột sống, nghỉ ngơi thường xuyên và có thể dùng thêm thuốc giảm đau.
Nếu bị gù vẹo cột sống nhưng chưa yếu, liệt chi, người bệnh có thể dùng các loại máng bột, nẹp bột để cố định, giúp làm vững cột sống trong khi chờ đợi tổn thương lao ở cột sống lành lại.
Khi có yếu chi hoặc liệt chi, bí tiểu..., sau khi bắt đầu dùng thuốc lao một thời gian ngắn, người bệnh nên đến khám tại trung tâm chấn thương chỉnh hình để được phẫu thuật giải áp tủy sống, nhờ đó có thể giúp phục hồi các trạng thái liệt.
Trong khi chờ đợi các biện pháp điều trị triệt để, cần chú ý chăm sóc bệnh nhân bị liệt hết sức cẩn thận, giữ vệ sinh tốt chỗ tiêu tiểu để tránh nhiễm trùng, xoay trở thường xuyên để tránh bị loét do nằm lâu (sẽ làm cho việc điều trị thêm phức tạp). Ngoài ra, cũng cần nắn bóp, tập co duỗi thụ động chi bị liệt, tránh để chân co quắp và cứng khớp do bất động lâu ngày, gây khó khăn rất nhiều cho việc phục hồi hoạt động.
Nếu có khối áp-xe cạnh cột sống rò ra da, song song với việc điều trị lao, người bệnh cần đến các cơ quan y tế để mở rộng lỗ rò, dẫn lưu mủ nhằm giúp vết rò có thể lành tốt và tránh sẹo xấu.
Vì lao cột sống là lao thứ phát nên việc phòng ngừa cũng tương tự như phòng ngừa bệnh lao nói chung. Nên thực hiện kiểm tra sức khỏe thường xuyên (nhất là khi ho kéo dài, sốt âm ỉ, sụt cân, đau lưng) để có thể phát hiện và điều trị bệnh sớm. Tránh tiếp xúc với người bệnh lao
BS Tường Oanh, Sức Khỏe & Đời Sống
