Ung thư phổi - Vấn nạn lớn cho phụ nữ
Diễn viên kiêm ca sĩ Dana Reeve, quả phụ của Christopher Reeve, tài tử điện ảnh từng thủ vai Superman trong loạt phim nổi tiếng mang cùng tên của Hollywood, đã qua đời vì bệnh ung thư phổi.
Câu chuyện Phụ nữ kỳ này bàn về nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi nơi phụ nữ, ngay cả những người không hút thuốc lá, dựa theo các tài liệu trên mạng Internet.
Dana Reeve từ trần vì bệnh ung thư phổi vào lúc mới có 44 tuổi. Bà được cả thế giới ngưỡng mộ về lòng tận tụy chăm sóc suốt 10 năm dành cho chồng là cố tài tử điện ảnh Christopher Reeve, nổi tiếng qua loạt phim Superman. Ông Reeve bị tê liệt từ cổ xuống sau tai nạn té ngựa vào năm 1995 và đã qua đời hồi tháng 10 năm 2004.
Cái chết của bà Dana Reeve, chỉ 7 tháng sau khi được chẩn đoán mắc bệnh khiến chúng ta phải quan tâm đến các nguy cơ của phụ nữ, ngay cả những người không hút thuốc lá.
Trong khi số người chết vì ung thư đã giảm tại Hoa Kỳ, ung thư phổi vẫn còn gây tử vong rất cao, làm 158 ngàn người ở Mỹ mất mạng trong năm 2004, theo số liệu của Trung tâm thống kê Y tế toàn quốc.
Ung thư phổi vẫn được coi là một chứng bệnh của những người hút thuốc lá cao tuổi, phái nam, nhưng bà Reeve ở đô tuổi thấp hơn 22 tuổi so với nạn nhân tiêu biểu. Thực ra, các chuyên gia cho rằng ung thư phổi đang trở thành một vấn nạn lớn cho phụ nữ.
Trưởng ban phụ trách khoa học của đài NBC, ông Robert Bazell đã thảo luận về các rủi ro bị ung thư phổi của phụ nữ và những người không hút thuốc lá trong phần Hỏi Đáp sau đây.
Hút thuốc lá là nguyên do gây ra phần lớn các ca ung thư phổi, nhưng các chuyên gia ước tính là 10% các ca bệnh xảy ra cho những người không bao giờ hút thuốc, nhất là phụ nữ. Chẳng hạn như bà Dana Reeve là người không bao giờ hút thuốc. Vậy ung thư phổi có gì khác biệt ở phụ nữ?
Ở nam giới, 90% số người bị ung thư phổi là những người hút thuốc lá, hoặc đã từng hút thuốc lá. Còn ở nữ giới, tỷ lệ đó là 80%.
Điều đáng chú ý về ung thư phổi là trong những năm gần đây, ngày càng có nhiều cuộc khảo cứu là hút thuốc lá tác động đến nam giới và phụ nữ một cách khác nhau, cả về mức độ dễ nhiễm bệnh lẫn về tính trầm trọng của bệnh. Không ai biết phải giải thích sự khác biệt đó ra sao. Đã có nhiều cuộc khảo cứu về những thứ như tính mẫn cảm của não bộ đối với chất nicotine, và dứt khoát là có những mô hình khác nhau nơi nam giới và phụ nữ. Nhưng những điều này chưa được phối hợp để tìm hiểu. Rõ ràng là có sự khác biệt trong não bộ của đàn ông và đàn bà và có sự khác biệt trong phản ứng đối với việc hút thuốc lá.
Số đàn ông hút thuốc đã tăng vọt trong thập niên 1970 và 1980 và sau đó giữ nguyên rồi giảm xuống sau các chiến dịch bài trừ thuốc lá. Tỷ lệ phụ nữ hút thuốc lá thì không giảm sút nhiều như thế, cũng như tỷ lệ số phụ nữ bị ung thư phổi. Con số đàn ông và đàn bà bị ung thư phổi đi đến chỗ gần như ngang nhau.
Chúng ta đã nghe về rủi ro mắc bệnh do ngửi khói thuốc. Đó có phải là một khả năng hay không ?
Ngay cả trong trường hợp bà Dana Reeve, vấn đề được đặt ra là có bao nhiêu phần do bị ngửi khói thuốc. Rõ ràng là đã có thời kỳ bà ấy làm ca sĩ trong các hộp đêm và thường phải ngửi khói thuốc. Đấy có thể là một yếu tố, ta không thể biết chắc được. Không thể nào biết được trong một ca riêng lẻ liệu lý do là do ngửi khói thuốc hay là một sự bất thường về gien mà đương sự mang trong người.
Ung thư phổi có di truyền trong gia đình hay không?
Có những ca di truyền trong đó người sẵn bị bệnh ung thư phổi mà không cần phải tiếp xúc với khói thuốc lá chút nào cả. Các ca này chiếm một tỷ lệ rất nhỏ về ung thư phổi.
Được biết bà Dana Reeve không có triệu chứng gì cả. Mọi người thường được chẩn đoán ngay trước khi có triệu chứng. Vậy chẩn đoán sớm có thay đổi được gì không?
Ung thư phổi thường được chẩn đoán lúc đã quá trễ. Tỷ lệ tử vong vì ung thư phổi rất cao. Năm 2003, có 91 ngàn người đàn ông được chẩn đoán và 88 ngàn người đã chết. Về phía phụ nữ, có 80 ngàn người được chẩn đoán và 68 ngàn người đã chết. Đó là những con số rất cao đối với mọi loại ung thư.
Người ta đang tranh luận rất nhiều về việc liệu có nên cho làm CT Scan, tức là chụp điên toán cắt lớp, nhất là với những người có nhiều rủi ro vì hút thuốc hay trong gia đình có tiền sử ung thư phổi, và liệu việc đó có cứu được mạng người hay không. Một cuộc khảo cứu lờn đang được tiến hành để xác định chuyện này. Tưởng cũng nên giải thích là CT Scan là một cách chụp bằng quang tuyến X đặc biệt phát hiện những bất thường ở phổi và những ung bướu ở gia đoạn mới chớm. Một số bác sĩ lập luận rằng các kết quả dương tính giả của cuộc thử nghiệm có thể đưa đến những sinh thiết không cần thiết và những phẫu thuật nguy hiểm.
Tại
Trong cuộc phỏng vấn với đài truyền hình
Bác sĩ Ung nói rằng số người bị ung thư phổi trong giới này đang gia tăng do hút thuốc, nhưng khoảng từ 10 đến 15% những người không hề hút thuốc cả đời cũng vẫn mắc bệnh ung thư phổi.
Các số liệu thống kê cho thấy hút thuốc lá gây ra hơn 80 phần trăm các ca bị ung thư phổi, nhưng trong 5 phụ nữ bị ung thư phổi thì có 1 người không bao giờ hút thuốc.
Các chuyên gia vẫn còn lấy làm lạ về nguyên do tại sao những người không hút thuốc lá mà lại bị ung thư phổi. Bác sĩ Ung cho rằng có thể là do hít khói thuốc hay do các yếu tố di truyền.
Mặc dầu là một trong những hình thức ung thư dễ phòng ngừa nhất, ung thư phổi cũng rất khó chẩn đoán và chữa trị. Các bệnh nhân thường không có triệu chứng bệnh cho đến lúc quá trễ không còn làm gì được nữa.
Theo bác sĩ Ung, tốt nhất là duy trì việc kiểm tra thường kỳ với một bác sĩ và báo cáo ngay bất cứ triệu chứng nào, tỷ như thở gấp hay ho ra máu.
Tuy đã có những tiến bộ trong việc điều trị bệnh ung thư phổi, các số liệu của Hội Ung Thư Hoa Kỳ cho thấy khoảng 60% số bệnh nhân ung thư phổi vẫn chết trong vòng 1 năm sau khi được chẩn bệnh.
Trên toàn cầu, ung thư phổi là căn bệnh gây chết người hàng đầu, với hơn 1 triệu ca bệnh mới mỗi năm, và số tử vong cũng tương đương.Theo ước tính, có khoảng 49% bệnh nhân sống sót khi ung thư được phát hiện trước khi di căn.
Phẫu thuật là phương cách chữa trị tốt nhất, nhưng hóa trị và xạ trị cũng thường được sử dụng.
Trở lại trường hợp bà Dana Reeve, bà đã tiết lộ về bệnh tình của bà hồi tháng 8 năm ngoái, chỉ 10 tháng sau khi chồng bà qua đời.
Sau tai nạn năm 1995, hai vợ chồng bà đã thành lập một tổ chức gây quỹ khảo cứu cách chữa trị cho những người bị tai nạn cột sống và vận động cho việc nghiên cứu tế bào chủ.
Khi chồng bà qua đời, bà Reeve đã lên giữ chức chủ tịch tổ chức và đã sử dụng hơn 53 triệu đôla để tài trợ cho các cuộc khảo cứu của các chuyên gia về thần kinh và hơn 6 triệu tài trợ cho những người bị khuyết tật.
Nhiều nhân vật nổi tiếng đã bầy tỏ sự thương tiếc và lên tiếng ca ngợi bà Reeve. Bà Nancy Pelosi, lãnh tụ khối dân chủ tại Hạ viện Hoa Kỳ nói rằng qua việc đem lại hy vọng cho người đau ốm và khuyết tật, bà Reeve đã góp phần tiếp nối sự hàn gắn và canh tân thế giới nhờ khoa học.
Cựu tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton và phu nhân là thượng nghị sĩ Hillary Clinton ca ngợi bà Reeve là một tấm gương của sự kiên trì và duyên dáng, luôn tranh đấu cho những niềm tin của mình.
