Lồng ghép giới trong Chương trình Mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới

Nhằm chia sẻ kết quả nghiên cứu về các vấn đề giới và trao quyền cho phụ nữ trong Chương trình Mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2010 - 2020, đồng thời đưa ra các khuyến nghị về lồng ghép giới trong xây dựng Chương trình  giai đoạn tiếp theo, ngày 11/6, Văn phòng điều phối NTM Trung ương phối hợp với Cơ quan Liên hợp quốc về Bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women) và Trung ương Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tổ chức Hội thảo “Lồng ghép giới trong Chương trình Mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM”.

Toàn cảnh Hội thảo "Lồng ghép giới trong Chương trình Mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM"

Chương trình Mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM là sáng kiến quan trọng của Việt Nam trong phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn cho đến nay. Trong bối cảnh tổng kết 10 năm thực hiện chương trình, năm 2019, UN Women phối hợp cùng Viện Chiến lược chính sách về phát triển nông nghiệp nông thôn và Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam triển khai Đánh giá độc lập về giới. Một trong những kết quả quan trọng được nhóm nghiên cứu chia sẻ là công tác lồng ghép giới còn chưa đầy đủ, mới chỉ xem giới là một vấn đề có tính “chuyên đề hẹp” chứ chưa phải là vấn đề có tính xuyên suốt chính là hạn chế chính cho việc đạt được mục tiêu bình đẳng giới trong Chương trình. Chính vì vậy, thực hiện bình đẳng giới trong Chương trình còn nhiều hạn chế do giới chỉ được nhắc đến trong hướng dẫn thực hiện chỉ tiêu 18.6 mà không có lồng ghép giới trong thực hiện nội dung khác. Đặc biệt, Đánh giá cũng đề cập đến khía cạnh giới và vấn đề môi trường bằng việc đánh giá vai trò quan trọng của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam trong phong trào cộng đồng “5 không, 3 sạch”.

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chánh Văn phòng điều phối NTM TW Trần Nhật Lam đã nêu ra một số vấn đề liên quan đến bình đẳng giới, phụ nữ và gia đình trong xây dựng NTM cần tiếp tục quan tâm, thảo luận. Theo ông Trần Nhật Lam, định kiến giới và tư tưởng trọng nam khinh nữ trong quá trình sinh con, nuôi con, chăm sóc con cái, kế hoạch hóa gia đình… vẫn còn tồn tại ở một số gia đình, một bộ phận dân cư trong xã hội (kể cả ở địa phương đã được công nhận đạt chuẩn NTM). Trên thực tế, thời gian làm việc của phụ nữ trong gia đình thường dài hơn nam giới. Ở nhiều địa phương, nam giới vẫn được coi là trụ cột gia đình, có quyền quyết định các vấn đề lớn và là người đại diện ngoài cộng đồng. Các công việc nội trợ, chăm sóc các thành viên trong gia đình vẫn được coi là “thiên chức” của người phụ nữ. Do vậy, Hội thảo lần này cần tạo ra một diễn đàn để các nhà nghiên cứu, hoạch định chính sách, chuyên gia trong lĩnh vực cùng thảo luận, chia sẻ cách thúc đẩy, lồng ghép giới trong các chính sách phát triển nông nghiệp nông thôn, cụ thể là Chương trình Mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM giai đoạn tiếp theo, góp phần thúc đẩy bình đẳng giới tại Việt Nam.

Một trong những khuyến nghị quan trọng được đưa ra tại Hội thảo là vấn đề giới cần phải được giải quyết như là một biến thể kinh tế - xã hội mang tính xuyên suốt trong giai đoạn tiếp theo của Chương trình Mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM. Theo đó, bình đẳng giới nên được phản ánh trong các nội dung của Chương trình cũng như các tiêu chí xây dựng NTM, ở bất kỳ nội dung và lĩnh vực nào phù hợp và có liên quan. Điều này có thể được thực hiện bằng cách lồng ghép giới trong các hoạt động khác nhau của Chương trình chứ không chỉ hạn chế trong các hoạt động nhằm thực hiện chỉ tiêu 18.6.