Mất cân bằng giới tính khi sinh: Những vấn đề quan ngại

13/11/2010
“Khát” con trai, nhiều phụ nữ sẵn sàng phá thai nếu biết thai nhi là con gái bất chấp điều đó có hại như thế nào đối với sức khoẻ và tâm lý, còn ở những gia đình không có điều kiện tiếp cận dịch vụ chẩn đoán giới tính thai nhi sớm đã xảy ra tình trạng nhiều phụ nữ sinh con thứ 3, thứ 4, thứ 5…cho đến khi có con trai mới chịu dừng.

Xu hướng tìm mọi cách để có con trai đang khiến cho trình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở tỉnh ta cũng như cả nước được cánh báo là vẫn đề thách thức lớn nhất đối với công tác DS/ KHHGĐ trong giai đoạn hiện nay. Cách đây 10 năm, theo tỷ lệ giới tính ở Việt nam ngang bằng với mức độ trung bình của thế giới là cứ 100 bé gái thì có 105- 107 bé gái, nhưng trong những năm gần đây số lượng bé trai đã tăng lên đáng kể. Theo số liệu thống kê của Chi cục dân số tỉnh Nghệ An 6 tháng đầu năm 2009, tổng số trẻ sơ sinh là 15.524 người, trong đó số trẻ là con thứ 3 trở lên là 3.316 người. Tuy nhiên điều đáng quan tâm là bình quân 100 bé gái thì có 112 bé trai.

Những năm gần đây tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở tỉnh ta có xu hướng gia tăng. Chỉ tính riêng đầu năm 2009 có nhiều huyện, thành có tỷ lệ tăng đáng kể ở mức báo động như Yên Thành, từ 102 trẻ em trai/ 100 trẻ em gái (năm 2000) lên 108 trẻ em trai/100 trẻ em gái (2008) và tính đến 6 tháng đầu năm 2009 đã có 119 trẻ em trai/100 trẻ em gái. Thành phố Vinh 118/100, Nghi Lộc 121/100, Kỳ Sơn 110/100…đây thực sự là con số đáng báo động cho gia đình và xã hội.

Theo ông Thanh Hiền Phó giám đốc Sở Y tế, Cục trưởng cục dân số cho biết: sở dĩ có tình trạng trên là do sự ưa thích con trai vẫn còn phổ biến ở người dân, vì thế các cặp vợ chồng đều thực hiện mọi cách thức khác nhau để được đứa con với giới tính mong muốn. Nhiều gia đình không chỉ sự dụng biện pháp nạo phá thai khi siêu âm xác định giới tính mà còn tìm mua “cẩm nang” tạo giới tính cho con được bày bán tràn lan trên thị trường, tính toán từ ăn uống, ngày tháng làm sao để đạt ý nguyện. Đây vẫn là nguyên nhân chính khiến dân số tăng mạnh, tỷ lệ mất cân bằng giới cao. Thêm vào đó đời sống của người dân ngày càng cao, nhiều gia đình không ngại sinh con thứ ba, thậm chí còn chấp nhận chiu phạt để có được thằng cu, trong đó không ít ở gia đình là đảng viên. Tại xã Hưng Lĩnh, Huyện Hưng Nguyên nhiều người còn biết chuyện ông Chủ nhiệm hợp tác xã sắp có rể rồi mà vẫn sinh tiếp đứa con thứ năm để mong có con trai, cho dù phải bị khai trừ ra khỏi đảng và mất rất nhiều quyền lợi….Chế độ gia tộc phụ hệ truyền thống, con theo họ cha, con trai mới nỗi dõi tông đường, mới là người chăm sóc cha mẹ lúc về già, còn con gái khi lấy chồng sẽ không sống trong gia đình của mình, không thể thường xuyên đỡ đần cha mẹ đẻ, tư tưởng trọng nam khinh nữ…là rào cản lớn còn khá phố biến trong nhân dân , nhất là khu vực nông thôn.

Mặt khác, phương tiện kỹ thuật trong y học ngày càng hiện đại, trang thiết bị hệ thống dịch vụ chăm sóc sức khoẻ nhân dân ngày càng tốt hơn, đội ngũ hành nghề y dược có kiến thức kỹ năng về nghề nghiệp ngày càng cao. Sự phát triển này cũng đã kéo theo trình trạng lạm dụng các kỹ thuật siêu âm, nạo phá thai vì mục đích lựa chọn giới tính thai nhi, là một trong những nguyên nhân tác động mạnh mẽ tới trình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, tạo cơ hội dễ dàng trong việc lựa chọn giới tính. Trong khi đó vịêc quản lý và siêu âm giới tính theo yêu cầu vẫn còn nhiều bất cập, các cơ sở y tế tư nhân ngày càng nhiều, mọc tràn lan, khó lòng kiểm soát hết được. Tuy nhiên, một thực tế cho thấy nhu cầu và mong muồn có con trai của các cặp vợ chồng dù lớn đên đâu cũng chỉ có thể đạt được khi họ đang mang thai giới tính nam hay nữ và đã có thêm loại hình dịch vụ để loại bỏ thai nhi gái. Bác sỹ Tân Giám đốc Trung tâm chăm sóc sinh phụ nữ cho biết: Khoảng 2/3 số phụ nữ biết giới tính của con trước khi sinh và 98% chủ yếu qua siêu âm. Trong khi tại các bệnh viện, việc công bố giới tính thai nhi là điều nghiêm cấm, thì tại các phòng khám tư nhân việc làm này dễ dàng hơn khi bác sỹ nói miệng hoặc sự dụng một cách ví von để sản phụ tìm ra đáp án, nên các cơ quan chức năng cũng khó lòng phát hiện. Đối với người phụ nữ, việc nạo phá thai loại bỏ giới tính là vẫn đề ảnh hưởng đến sức khoẻ tâm lý, đạo đức nhưng nhiều chị em phải chịu áp lực tâm lý từ gia đình, dòng họ, đành cắn răng chịu đựng đau đớn về cả sức khoẻ và tâm lý. Cái đau đớn đó còn kéo theo nhiều hệ luỵ khác nữa. Sở Y tế đã chỉ đạo chặt chẽ các địa phương theo dõikiểm tra về giới tính khi sinh nghiêm cấm và xử lý những trường hợp vi phạm chẩn đoán lựa chọn giới tính thai nhi. Nhưng cũng rất khó lòng mà phát hiện bởi phần đông các chị em tìm đến các cơ sở dịch vụ này với nhiều lý do khác nhau, trừ khai nạo phá thai vì giới tính. Nếu như sản phụ bị các bác sỹ phát hiện ở các bệnh viện côngthì họ lại tìm đến các cơ sở tư nhân. Vì lợi nhuận nhiều cơ sở tư nhân sắn sàng làm và bỏ qua y đức của một lương y.

Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh theo hướng thừa nam thiếu nữ càng kéo dài, hậu quả tiêu cực đối với gia đình và xã hội càng nghiêm trọng. Sự chênh lệch giới tính của trẻ sơ sinh chắc chắn sẽ dẫn tới hệ lụy khó lường nếu như không có những biện pháp ngăn chặn kịp thời như: Thay đổi cơ cấu giới tính trong tương lai, thiếu hụt phụ nữ trong độ tuổi lập gia đình, nhiều nam giới sẽ mất quyền làm chồng, làm bố ( Một số nam giới có thể phải lựa chọn hay rơi vào tình trạng sống độc thân) Trẻ em gái có nguy cơ bị bắt cóc,buôn bán và lạm dụng tình dục…

Để từng bước khống chế tốc độ gia tăng dân số, ngăn chặn tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, rất cần sự quan tâm đồng bộ của cấp uỷ, chính quyền các cấp, sự phối hợp chặt chẽ của ngành chức năng, coi đây là nhiệm vụ trong tâm, thường xuyên và lâu dài.

Cần tăng cường công tác tuyên truyền về giới tính phải được chú trọng, nhằm nâng cao nhận thức cho các tầng lớp nhân dân. Tuy nhiên hình thức tuyên truyền cần phải thiết thực, phù hợp, nội dung phong phú, hấp dẫn nhằm thay đổi hành vi của người dân.

Đa dang hoá và đáp ứng nhu cầu cung cấp các biện pháp tránh thai an toàn tới các căp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, nhất là đối với những đối tượng sinh con một bề, nhằm giảm thiểu dân số. Các cơ sở siêu âm xét nghiệm, nạo phá thai phải cam kếtkhông thực hiện lựa chọn giới tính khi sinh. Các ngành chức năng cần thường xuyên kiểm tra, rà soát hoạt động của các cơ sở siêu âm, nạo phá thai, chấn chỉnh kịp thời những trường hợp vi phạm, kiên quyết phạt và rút giấy phép hành nghề nếu phát hiện vi phạm. Các địa phương cần gắn công tác dân số với các tiêu chí xây dựng làng văn hoá, gia đình văn hoá một cách triệt để…và điều quan trọng nhất là nâng cao ý thứcmỗi người dân theo việc quyết định sinh con cái theo phương châm “ gái hay trai chỉ 2 là đủ”.

Thực hiện đồng bộ các giải pháp trên, công tác DS-KHHGĐ trong đó có việc cân bằng giới tính mới thực sự hiểu quả ổn định, góp phần nâng cao chất lượng dân số, chất lượng cuộc sống. Có thể nói tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh của cả nước nói chung của Nghệ An nói riêng đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Do đó, cần tập trung nguồn lực và tích cực triển khai các giải pháp đồng bộ, với sự chung tay của toàn xã hội ngay từ bây giờ thì mớitừng bước khống chế, giảm bớt tốc độ mất cân bằng giới tính khi sinh trong vài thập kỷ tới.

Theo Tạp chí Văn hoá Nghệ An

TÂM ĐIỂM

CÁC ĐỀ ÁN

Video