Một tuần làm việc với Hội LHPN Việt Nam

Tôi đã được gặp nhiều vị lãnh đạo từ cấp quốc gia, cấp tỉnh cho đến cấp quận, huyện và các thôn, bản. Sự tận tuỵ của họ đối với sự nghiệp giải phóng phụ nữ và nền dân chủ cơ sở quần chúng XHCN đã thật sự ấn tượng đối với chúng tôi. Họ đã sắp xếp cho chúng tôi một lịch làm việc năng động nhất mà tôi chưa từng có khi ở Việt Nam, với các cuộc họp và những chuyến đi thăm từ sáng đến tối. Tôi cũng rất cám ơn về điều này. Lãnh đạo các cấp đều rất hồ hởi, sốt sắng và nhiệt tình khi làm việc với chúng tôi, bất kể giờ nào trong ngày và bất kể ngày nào trong tuần.

Mục đích của tôi là khi làm viêc với Hội LHPN Việt Nam là để tăng thêm mối quan hệ và tình hữu nghị giữa Hội LHPN và phụ nữ Mỹ, và cũng là để cho tôi hiểu cách làm việc độc đáo của Hội LHPN Việt Nam, đặc biệt là cấp cơ sở.

Tôi đã đến thăm một số dự án tín dụng vi mô ở Sóc Sơn, Hà Nội, Nghệ An, Thanh Hoá. Những dự án này đều nằm trong mạng lưới TYM (được một số tổ chức Phi Chính phủ tài trợ). Trước đây, tôi đã từng rất nghi ngờ những dự án tín dụng vi mô như thế này vì tôi sợ chúng sẽ là phương tiện biến người phụ nữ thành những tiểu tư bản nhỏ. Thế nhưng những công việc mà Hội LHPN Việt Nam đang làm lại hoàn toàn ngược lại. Họ đang dùng những chương trình cho vay vốn nhỏ này để tăng quyền năng kinh tế và chính trị cho phụ nữ, để hoàn toàn XĐGN và tăng cường sự tham gia và vai trò lãnh đạo của phụ nữ trong việc thực hiện dân chủ cơ sở XHCN.

Những dự án này thu hút những người phụ nữ nghèo nhất và có nguy cơ rủi ro cao nhất tại cộng đồng. Họ đã tổ chức thành những tổ đoàn kết gồm 5 người một tổ và được tập huấn những kiến thức cơ bản nhất về hoạt động kinh tế, về phương thức hoạt động của chương trình vay vốn và yêu cầu về tiết kiệm. Các thành viên của các tổ chức hỗ trợ và kiểm tra lẫn nhau. Tôi hết sức kinh ngạc khi được biết tỷ lệ hoàn trả vốn ở tất cả các địa phương là 100%. Họ giải thích cho tôi rằng, nếu một người trong nhóm có chuyện khẩn cấp thì cả nhóm sẽ hoàn trả hộ, thay vì không để cho người đó không trả nợ đúng hạn. Trong những cuộc họp hàng tuần hoặc hàng tháng, rất nhiều nhóm như thế này cùng gặp mặt tại nhà văn hoá địa phương để báo cáo về những tiến bộ và khó khăn của mình, để nghe về những vấn đề chính trị mới nhất và để chia sẻ ý kiến. Thông qua việc luân phiên thay đổi ban lãnh đạo của các nhóm, phụ nữ đã có thêm kinh nghiệm nói trước đám đông, kinh nghiệm vận động tổ chức. Các nhóm cũng sử dụng văn hóa văn nghệ để xây dựng tình đoàn kết và củng cố nhóm. Trong tất cả các cuộc họp mặt với các nhóm tín dụng vi mô, tôi đã cùng chị em giao lưu bằng những bài hát. Tại CLB phụ nữ ở Thanh Hoá, biểu diễn văn nghệ là một trong những phương tiện chính cho việc giáo dục. Có rất nhiều bài hát, vở kịch về chủ đề “Kế hoạch hoá gia đình và vệ sinh cộng đồng”.

Trình độ nhận thức về giới rõ ràng đã tăng lên nhờ các hoạt động của Hội LHPN. Khi mà người phụ nữ tham gia ngày càng nhiều vào các hoạt động kinh tế, chính trị, thì người đàn ông cũng cần phải làm việc nhà nhiều hơn. Tuy trình độ nhận thức của nam giới về vấn đề này mỗi nơi một khác nhưng có một điều rõ ràng rằng công cuộc giải phóng phụ nữ đã là một phần lớn trong các chương trình nghị sự và đã tạo nên những tiến bộ đáng kể. Chúng tôi cũng đã đến thăn 2 nữ doanh nghiệp. Họ đang phát triển những xí nghiệp mà nhờ đó đã tạo nên công ăn việc làm cho rất nhiều phụ nữ ở địa phương. Đặc biệt có một chị tham gia HĐND địa phương và là chi uỷ viên. Chị thể hiện tinh thần làm ăn tập thể và sự tận tuỵ cống hiến của những nhà doanh nghiệp yêu nước. Tôi đi đến đâu cũng có cơ hội trò chuyện với những người phụ nữ là lãnh đạo của Hội. Trong mỗi cuộc họp quần chúng ở thôn hay phường, quận, huyện, tôi đều có cơ hội nói chuyện trực tiếp và khá lâu với phụ nữ. Tôi thực sự ấn tượng trước sự tự tin, bình tĩnh, nhân phẩm và khả năng ăn nói mạch lạc của họ. Họ đặc biệt tin tưởng vào một tương lai tươi sáng của Việt Nam, tin tưởng vào công cuộc xây dựng XHCN của đất nước. Họ không ngại ngần nhận trách nhiệm nặng nề hơn trong việc ra quyết định về các vấn đề của địa phương và tham gia vào các hoạt động chính trị.

Họ cũng chia sẻ với tôi những hy vọng của mình về việc Chính phủ Mỹ bồi thường cho những nạn nhân chất độc da cam của Việt Nam và hàn gắn vết thương chiến tranh như đã hứa. Tại tất cả các thôn, quận, huyện đều có những gia đình không dưới hai thành viên là nạn nhân chất độc da cam.

Trong chuyến đi thăm này, điều đã gây cho tôi nhiều cảm xúc và xúc động nhất là những cuộc gặp gỡ với những chiến sỹ, những gia đình liệt sỹ, trong cuộc chiến tranh chống đế quốc Mỹ. Tôi cũng được đến thăm trường Nguyễn Viết Xuân dành cho con liệt sỹ và trẻ mồ côi. Bầu không khí ấm áp, sự quan tâm và những đứa trẻ nơi đây đã làm tôi thực sự xúc động. Đến thăm những nữ cựu chiến binh của QĐND Việt Nam và những người thanh niên xung phong tỉnh Thái Bình, tôi đã không thể kìm được nước mắt khi được nghe kể về sự anh hùng và những hy sinh của họ trong chiến tranh. Nhiều người trong số họ cho đến giờ vẫn còn đang rất nghèo, thậm chí phải lăn lộn để kiếm sống, thế nhưng tất cả đều vô cùng tự hào bởi những đóng góp, cống hiến của mình cho sự thành công của cách mạng Việt Nam cũng như cho công cuộc kiến thiết đất nước.

Đây có lẽ là phần đáng nhớ nhất trong chuyến đi lần này của tôi đến Việt Nam. Mỗi nơi tôi đến, tôi đều tìm cơ hội để cảm ơn những người CCB, những người mẹ Việt Nam anh hùng và những người đã hy sinh rất nhiều để giành lại độc lập, tự do cho Việt Nam. Trong dịp kỷ niệm 30 năm giải phóng miền nam, tôi đã nói với họ rằng thắng lợi của họ sẽ tiếp tục là thắng lợi của Việt Nam, của những người yêu chuộng hoà bình và công bằng trên thế giới và cả ở Hoa Kỳ.