Nâng cao vị thế của phụ nữ trong Cộng đồng ASEAN
Chiều 25/10, tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự và phát biểu tại lễ khai mạc Hội nghị Bộ trưởng phụ nữ ASEAN lần thứ 3. Cùng dự lễ khai mạc có các Bộ trưởng, Trưởng đoàn đến từ các nước ASEAN và khoảng 150 đại biểu.
Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gửi lời chia buồn sâu sắc tới Chính phủ và người dân Indonesia về thảm họa động đất và sóng thần, gửi lời chia buồn với Chính phủ và người dân Philippines với những ảnh hưởng của thiên tai vừa qua. Thủ tướng nhấn mạnh, Việt Nam và ASEAN luôn sát cánh cùng Indonesia và Philippines vượt qua những thời khắc khó khăn.
“Phát biểu hôm nay tôi tự hỏi, liệu ASEAN của chúng ta có thể thực hiện thành công tầm nhìn ASEAN 2025 nếu phụ nữ và trẻ em gái không được bảo đảm cơ hội công bằng và bị bỏ lại phía sau?”, Thủ tướng đặt vấn đề và tin rằng “quý vị và tôi đều có cùng một câu trả lời, đó là chúng ta không thể trở thành một Cộng đồng ASEAN đoàn kết, tự cường, sáng tạo, phát triển bền vững nếu thiếu sự tham gia quan trọng của phụ nữ và trẻ em gái”. Để làm được điều này, mỗi người phụ nữ, mỗi trẻ em gái đều phải có quyền bình đẳng trong gia đình và xã hội, được học hành, được phát triển, được bảo vệ và được thực hiện những quyền năng chính đáng của mình.
Thủ tướng cũng cho biết trong bài phát biểu tại phiên toàn thể ASEM ngày 18/10 tại Brussels, Bỉ, Thủ tướng đã nêu: “Tăng cường quyền năng kinh tế của phụ nữ cần trở thành nội hàm chiến lược phát triển quốc gia thực hiện mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc”. “Trên tinh thần đó, tôi đánh giá cao sự hợp tác trong cộng đồng văn hóa, xã hội ASEAN với cơ chế Hội nghị Bộ trưởng phụ nữ ASEAN đóng vai trò quan trọng”.
Để dẫn chứng, Thủ tướng nêu lên các con số, vị thế, tuổi thọ của phụ nữ trong ASEAN đã tăng lên đáng kể. Các cơ hội giáo dục được mở rộng, tỷ lệ phụ nữ tham gia quốc hội tại nhiều nước ASEAN đạt mức trên 20%. Số lượng phụ nữ làm chủ doanh nghiệp tăng đáng kể gần đây. Nhiều phụ nữ tham gia hội đồng quản trị, làm tổng giám đốc điều hành các doanh nghiệp lớn của khu vực.
Đối với Việt Nam, Thủ tướng cho biết, Chính phủ đã chủ động triển khai lồng ghép các sáng kiến ưu tiên vào các chương trình, đề án cấp quốc gia, nhằm thúc đẩy bình đẳng giới và tăng cường an sinh xã hội cho phụ nữ và trẻ em gái. Hằng năm, Chính phủ dành một khoản 2,6% GDP trong các chính sách, chương trình trợ giúp xã hội, trong đó có phụ nữ và trẻ em gái. Điểm nổi bật là nỗ lực thực hiện Luật Bình đẳng giới 2006 và Công ước của Liên Hợp Quốc về xóa bỏ các hình thức phân biệt, đối xử chống lại phụ nữ. Phụ nữ Việt Nam chiếm hơn 50% dân số, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động nữ đạt 70,7%/năm. Tỷ lệ phụ nữ làm chủ doanh nghiệp tăng. Tỷ lệ phụ nữ tham gia Quốc hội khóa 14 (2016-2021) đạt 27,1%, mức cao hơn khu vực và thế giới.
Tỷ lệ lao động nữ tham gia bảo hiểm xã hội chiếm gần 50% trong tổng số người tham gia. Tỷ lệ phụ nữ là nhà nghiên cứu khoa học, chủ các đề án, đề tài cấp bộ, cấp nhà nước tăng lên rõ rệt.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và đại biểu tham dự Hội nghị 
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu nêu trên, Thủ tướng bày tỏ, chúng ta cũng thấy rõ một thực tế là dù phụ nữ chiếm 45% lực lượng lao động ở khu vực Đông Nam Á với dân số hơn 640 triệu người và quy mô GDP hằng năm tăng khá đồng đều nhưng mức thu nhập của phụ nữ trong khu vực nói chung còn thấp hơn nam giới làm cùng một công việc, chênh lệch trung bình lên tới 25% ở một số quốc gia. Theo báo cáo của Tổ chức Phụ nữ Liên hợp quốc, nền kinh tế ASEAN tăng trưởng mỗi năm ở mức 5% trong thập kỷ vừa qua nhưng phụ nữ chỉ đóng góp vào 11% tổng giá trị xuất khẩu của ASEAN.
“Những vấn đề này thúc giục chúng ta phải chung tay hành động và có các giải pháp hiệu quả để nâng cao vị thế của phụ nữ trong thời gian tới”, Thủ tướng chia sẻ.
Hướng tới Cộng đồng ASEAN luôn là một nơi đáng sống, một khu vực an toàn, bình đẳng với tất cả mọi người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em gái, Thủ tướng tin rằng Hội nghị Bộ trưởng phụ nữ ASEAN lần thứ 3 sẽ thảo luận, đưa ra các khuyến nghị mạnh mẽ để trình lên lãnh đạo cấp cao ASEAN.
Nhân dịp này, Thủ tướng nhấn mạnh 3 nội dung hợp tác. Một là đào tạo, tăng cường các kỹ năng mới cho phụ nữ. Hình thành mạng lưới học tập suốt đời tại ASEAN với sự biến đổi liên tục của nghề nghiệp trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Hai là bảo đảm việc làm bền vững cho tất cả mọi người, chấm dứt mọi rào cản đối với phụ nữ trong việc tiếp cận các nguồn lực nhất là việc làm.
Ba là tăng cường an sinh xã hội cho phụ nữ và trẻ em gái, đặc biệt, thông qua việc hoàn thiện thể chế, luật pháp, chính sách bảo hiểm xã hội, mở rộng độ bao phủ đối với mọi đối tượng, bao gồm khu vực phi chính thức và người lao động di cư.
Cho biết Việt Nam là đất nước mến khách với nhiều di sản văn hóa khắp ba miền Tổ quốc, một đất nước thanh bình và ổn định, trước các đại biểu dự Hội nghị, Thủ tướng gửi lời mời các đại biểu cùng gia đình đến Việt Nam nghỉ ngơi, du lịch và làm việc.
Ngay sau Lễ khai mạc, các Bộ trưởng và đoàn đại biểu các nước thành viên ASEAN chuyển sang phiên họp kín.
Trên cơ sở báo cáo của Cuộc họp Ủy ban Phụ nữ ASEAN lần thứ 17 và các hoạt động liên quan trong những ngày vừa qua, các Bộ trưởng đánh giá cao những nỗ lực của Ủy ban, trong đó ghi nhận các sáng kiến và thành tựu khu vực đạt được trong lĩnh vực hợp tác về phụ nữ.
Các Bộ trưởng cũng chia sẻ quan điểm về chủ đề “An sinh xã hội cho phụ nữ và trẻ em gái hướng tới Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025”, qua đó, cho thấy những tiến bộ vượt bậc trong công tác bình đẳng giới và tăng quyền năng cho phụ nữ. Hội nghị đánh giá cao chia sẻ của các Bộ trưởng/Trưởng đoàn các nước thành viên liên quan đến các biện pháp nhằm tăng cường hợp tác khu vực, ứng phó với những thách thức có thể đặt ra, đặc biệt trong bối cảnh già hóa dân số, gia tăng về khoảng cách giàu nghèo, biến đổi khí hậu, tác động của công nghệ 4.0…, đã và đang và sẽ tác động tiêu cực đến tất cả các nhóm xã hội, đặc biệt là những nhóm dễ tổn thương. Phụ nữ và trẻ em gái vẫn là những đối tượng thiệt thòi hơn trong tiếp cận và thụ hưởng các cơ hội, các nguồn lực mà nguyên nhân căn bản là những định kiến giới về giá trị, vai trò của nam và nữ. Theo đó, hy vọng trong thời gian tới, các nước ASEAN sẽ sát cánh hơn nữa để xây dựng những chương trình hợp tác thật sự hiệu quả.
Các Bộ trưởng đã cùng trao đổi về những tiến bộ của hợp tác ASEAN về Bình đẳng giới và Tăng cường quyền năng cho phụ nữ và trẻ em gái. Cùng với đó là những xu hướng hiện nay, những thách thức mà phụ nữ và trẻ em gái trong khu vực ASEAN đang phải đối mặt; cùng trao đổi về các biện pháp nhằm tăng cường hợp tác trong khu vực để giải quyết các thách thức đó.
Cuối cùng, các Bộ trưởng thảo luận và thống nhất về bản Tuyên bố chung của Hội nghị Bộ trưởng Phụ nữ ASEAN lần thứ 3 tại Việt Nam để trình lên Hội nghị Cấp cao ASEAN sẽ được tổ chức vào tháng 11/2018 tại Singapore.
Hội nghị Bộ trưởng Phụ nữ ASEAN lần thứ 4 sẽ được tổ chức tại Indonesia vào năm 2021.
