Nguy cơ “thủng” quỹ hưu trí, tử tuất

03/12/2011
Sau gần 5 năm thực hiện, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) đã bộc lộ những hạn chế cần phải sửa đổi, bổ sung. Trong buổi gặp gỡ báo chí mới đây, đại diện BHXH Việt Nam cho biết: các chế độ về hưởng trợ cấp BHXH một lần, tuổi nghỉ hưu cũng như một số vấn đề về hưởng tử tuất, quỹ ốm đau, thai sản… cần được điều chỉnh cho phù hợp thực tế.

Người lao động sẽ được quản lý sổ BHXH

Tăng dần tuổi nghỉ hưu theo hướng: từ năm 2015 thì cứ hai năm tăng thêm một tuổi, để đến khi tuổi nghỉ hưu của nam đủ 65 tuổi và tuổi nghỉ hưu của nữ đủ 60 tuổi. Đây là đề xuất sửa đổi của BHXH Việt Nam nhằm cân đối quỹ hưu trí, tử tuất đang phải đối mặt với nguy cơ “thủng” quỹ trong tương lai gần.

Thống kê của BHXH Việt Nam, đến năm 2010, quỹ hưu trí tử tuất còn tồn dư hơn 113.000 tỉ đồng, dự kiến năm 2011, ngân sách chuyển cho quỹ BHXH tiền đóng BHXH của đối tượng tham gia BHXH trước 1.10.1995 là 85.000 tỉ đồng. “Với mức đóng góp và mức hưởng chế độ như chính sách hiện nay, tiềm ẩn nguy cơ lớn mất cân đối quỹ hưu trí và tử tuất”, đại diện BHXH nhận định.

Quỹ hưu trí và tử tuất chưa đảm bảo bền vững và lâu dài là do quy định về tuổi nghỉ hưu và mức hưởng lương hưu chưa hợp lý; quy định về điều nghỉ hưu trước tuổi quá rộng nên số người nghỉ hưu trước tuổi ngày càng tăng, ảnh hưởng lớn đến quỹ vì thời gian hưởng quá dài, thời gian đóng BHXH ít.

Theo thống kê của Bộ LĐ,TB&XH và BHXH Việt Nam, năm 1996 có 217 người đóng BHXH cho một người hưởng lương hưu thì năm 2000 giảm xuống còn 34 người và đến năm 2010 chỉ có 10,7 người.

Tới năm 2023, số thu BHXH sẽ bằng số chi; đến năm 2037, tốc độ tăng chi sẽ lớn hơn tốc độ tăng thu; năm 2038, số thu chỉ bằng 72% số chi và mỗi năm thiếu hụt hơn 800.000 tỉ đồng. Quỹ hưu trí và tử tuất đối mặt với nguy cơ mất cân đối là vấn đề rất lớn trong điều kiện hội nhập, khủng hoảng kinh tế và già hoá dân số. Hiện nay, nhiều quốc gia đang phải đối mặt với vấn đề này và đang thay đổi các chính sách đóng hưởng cho phù hợp.

Ngoài ra, quy định người lao động được nhận sổ BHXH khi không còn làm việc là chưa phù hợp. Cần sửa theo hướng người lao động được nhận và quản lý sổ BHXH. Trường hợp giải quyết chế độ hưu trí, trợ cấp hằng tháng và trợ cấp một lần, sổ BHXH phải được lưu lại tại cơ quan BHXH cùng với hồ sơ giải quyết chế độ của người lao động.

Sửa đổi chi trả BHXH một cục

Hiện người sử dụng lao động được giữ lại 2% quỹ tiền lương, tiền công đóng BHXH để chi trả trợ cấp ốm đau, thai sản cho người lao động; tổ chức BHXH thực hiện quyết toán với người sử dụng lao động hằng tháng hoặc hằng quý.

Quy định này nảy sinh nhiều bất hợp lý, làm kéo dài thời gian giải quyết chế độ, làm tăng khối lượng công việc và tăng chi phí quản lý cho cả cơ quan BHXH cũng như đơn vị sử dụng lao động.

BHXH đề xuất sửa đổi theo hướng người sử dụng lao động nộp đủ 3% quỹ tiền lương, tiền công đóng BHXH vào quỹ ốm đau, thai sản và hằng tháng tập hợp hồ sơ của người lao động nộp cho cơ quan BHXH để giải quyết, sau đó thực hiện chi trả trợ cấp cho người lao động.

Ngoài ra, về việc trợ cấp tuất một lần, đại diện BHXH cũng đề nghị nghiên cứu sửa quy định về hưởng trợ cấp tuất một lần và hằng tháng vì có sự chênh lệch giữa tổng mức trợ cấp hằng tháng so với trợ cấp một lần dẫn đến tình trạng nhiều trường hợp kê khai không đúng để hưởng trợ cấp tuất một lần.

Thêm vào đó, quy định về điều kiện hưởng trợ cấp BHXH một lần như hiện nay là chưa đảm bảo mục đích an sinh xã hội. Vì thế, cần sửa lại theo hướng người lao động chỉ được hưởng trợ cấp một lần trong trường hợp đã hết tuổi lao động nhưng không đủ 20 năm đóng BHXH; đi nước ngoài định cư hoặc bị mắc bệnh hiểm nghèo nếu có nguyện vọng nhận trợ cấp một lần.

Theo baovanhoa.vn

TÂM ĐIỂM

CÁC ĐỀ ÁN

Video