Phát biểu tại lễ kỷ niệm 25 năm giải thưởng Kovalevskaia Việt Nam

Kính thưa quý vị đại biểu!

Giải thưởng Kovalevskaia mang tên tiến sỹ toán học Nga lỗi lạc, nữ khoa học vĩ đại nhất thế kỷ 19 - Sophia Kovalevskaia.

Năm 1985 Quỹ Giải thưởng quốc tế Kovalevskaia được thành lập với sự sáng lập và đóng góp tài chính của hai nhà khoa học người Mỹ, GS.TS Ann Koblitz cùng chồng là GS.TS Neal Koblitz. Quỹ đã hỗ trợ cho 8 nước đang phát triển là Peru, El Salvador, Nicaragua, Mexico, Cuba, Nam Phi, Mozambic và Việt Nam về giải thưởng và cung cấp học bổng cho các nữ khoa học, động viên họ học tập và nghiên cứu khoa học cơ bản.

Cũng trong năm 1985, UBGT Kovalevskaia Việt Nam được thành lập do Bà Nguyễn Thị Bình – nguyên Phó Chủ tịch nước CH XHCN VN, lúc đó là Bộ trưởng Bộ Giáo dục làm Chủ tịch; thành viên của UB gồm: đại diện Hội LHPN VN, Bộ KH và CN; Tổng LĐLĐ VN và đại diện nhà khoa học nữ được nhận giải thưởng.

Sau 25 năm thành lập và phát triển, Giải thưởng Kovalevskaia Việt Nam đã đạt được thành tựu rất đáng tự hào: 34 cá nhân và 15 tập thể các nhà khoa học nữ xuất sắc, tiêu biểutrong các lĩnh vực khoa học tự nhiên và ứng dụng đã được Uỷ ban giải thưởng Kovalevskaia xét chọn và trao giải thưởng.

Kính thưa quý vị đại biểu!

Nhớ lại 25 năm trước, đất nước hoà bình thống nhất mới mười năm, KT-XH đang gặp muôn vàn khó khăn, khoa học và giáo dục cũng gánh chịu những khó khăn của cuộc sống và sức ép không nhỏ bởi những đòi hỏi của xã hội. Trong hoàn cành ấy, sự ra đời của giải thưởng Kovalepskaia dành cho các nhà khoa học nữ trong lĩnh vực khoa học tự nhiên và ứng dụng là một nguồn cổ vũ động viên rất lớn đối với chị em phụ nữ. Ngạn ngữ Việt Nam có câu “ Một miếng khi đói bằng một gói khi no” quả là thật đúng trong trường hợp này.

Hôm nay nhìn lại thành tựu của các nhà khoa học nữ đã được nhận giải thưởng trong 25 năm qua, chúng ta vô cùng phấn khởi, tự hào. Các chị là các nhà hoá học, vật lý học, sinh học, nông nghiệp, bác sĩ, kỹ sư, các nhà giáo, là các nhà nghiên cứu đã có nhiều công trình khoa học, cũng như những thành tựu ứng dụng đa dạng, đem lại nhìều lợi ích cho xã hội và cho đất nước.

Điều đáng lưu ý là những thành tựu ứng dụng này không phải là kết quả ngẫu nhiên, mà hầu hết đều là kết qủa của quá trình nghiên cứu cơ bản có định hướng trong nhiều năm. Những đề tài nghiên cứu của các chị phần lớn đều tiếp cận với các hướng nghiên cứu khoa học hiện đại, thể hiện được tính cập nhật, hội nhập quốc tế trong nghiên cứu khoa học; tập trung vào các lĩnh vực:

- Nghiên cứu tạo các giống lúa, giống rau, giống gia súc, gia cầm, giống tằm mới với hiệu quả kinh tế cao, được công nhận là giống quốc gia, và được sử dụng trên diện rộng.

- Nghiên cứu sản xuất các loại vaccine khác nhau để phòng các bệnh hiểm nghèo cho người và vật nuôi; Nghiên cứu về ký sinh trùng góp phần chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Áp dụng thành công phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm tại bệnh viện Từ Dũ TP. Hồ Chí Minh.

- Nghiên cứu triển khai Chiến lược quốc gia về dinh dưỡng; khai thác các dược liệu trong nước để sản xuất các dược phẩm quý phục vụ chăm sóc sức khoẻ cộng đồng; khai thác các phế phụ liệu nông nghiệp, thuỷ sản, để sản xuất các chất có hoạt tính sinh học có giá trị cao; sản xuất và ứng dụng các loại Enzim trong công nghiệp đặc biệt với ngành công nghiệp chế biến thực phẩm.

- Nghiên cứu vật lý lý thuyết; chế tạo vật liệu có cấu trúc nano; Nghiên cứu khai thác năng lượng mặt trời áp dụng vào hoàn cảnh Việt Nam. Sản xuất các chế phẩm sinh học hạn chế một phần việc dùng các thuôc trừ sâu hóa học, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, phục vụ sản xuất các nông sản an toàn; sản xuất các chế phẩm vi sinh vật dầu mỏ, phục vụ việc khai thác, xử lý sự cố của ngành khai thác dầu mỏ.

- Các chị cũng đã thành công trong các nghiên cứu thuộc lĩnh vực công nghiệp hóa học như: chế tạo các sản phẩm vật liệu hóa màu, tổng hợp màu thực phẩm, các loại sơn chống thấm, sơn an toàn giao thông, các vật liệu chống ăn mòn và bảo vệ kim loại v..v..có ý nghĩa kinh tế. Các sản phẩm sơnKOVA đã được bánrộng rãi trên thị trường .

- Trong ngành công nghiệp sợicác chị đã đạt được những kết quả như: nghiên cứu sử dụng xơ Visco để kéo sợi dệt vải may quần áo, nghiên cứu các phương án pha xơ hoá học Polynozic visco với bông để kéo sợi dệt vải; thiết lập những qui trình công nghệ mới trong dệt sợi bông, sợi tổng hợp, lụa tơ tằm.

- Các nghiên cứu về khoa học máy tính, về xử lý ngôn ngữ tự nhiên tiếng Việt bằng máy tính... Các sản phẩm điển hình đã được ứng dụng rộng rãi như bắt lỗi chính tả tiếng Việt, dịch song ngữ Anh - Việt, truy xuất thông tin trong cơ sở dữ liệu và thông tin đa phương tiện bằng tiếng Việt.

Các nhà khoa học đã được giải thưởng còn là tác giả hay đồng tác giả của nhiều sách nghiên cứu, sách giáo khoa, sách chuyên khảo thuộc nhiều lĩnh vực nghiên cứu .

Bên cạnh công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học, các chị còn rất tận tình giúp đỡ đồng nghiệp, dìu dắt thế hệ cán bộ khoa học trẻ, hướng dẫnnhiềunghiên cứu sinh bảo vệ thành công luận án tiến sĩ.

Các chị còn là những nhà lãnh đạo, quản lý giỏi của các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp. Từ nghiên cứu của mình có chị đã phát triển sản xuất, kinh doanh trở thành doanh nhân thành đạt trong kinh doanh và có nhiều đóng góp cho xã hội.

Một số chị đã được nhận nhiệm vụ là đại diện cho các nhà khoa học và phụ nữ tham gia vào các cấp quản lý và tư vấn khoa học, tham gia Hội đồng chính sách Khoa học Công nghệ quốc gia, các ban chấp hành các Hội chuyên ngành, Liên hiệp hội KHKT các cấp; các hội KH quốc tế v.v...

Đặc biệt, sau khi được nhận giải thưởng, các chị đã không ngừng phấn đấu vươn lên, đến nay đã có 10 chị là giáo sư, 20 chị là PGS, 56 Tiến sỹ, 7 Thầy thuốc Nhân dân, 8 Nhà giáo Nhân dân, 7 Nhà giáo ưu tú, 5 Thầy thuốc ưu tú. Một số chị đã được nhận giải thưởng Nhà nước, các Huân chương Lao động hạng I, II, III, bằng Lao động sáng tạo và nhiều bằng khen của các Bộ, Ngành, đoàn thể; trở thành những bông hoa đẹp trong vườn hoa muôn sắc muôn màu của phụ nữ Việt Nam.

Kính thưa quý vị đại biểu!

Mọi thành công đều có sự nổ lực về mọi mặt và đổ mồ hôi công sức, đối với các nhà khoa học nữ, để có thành công phải thực sự miệt mài say mê, vượt qua nhiều rào cản của chính bản thân, gia đình, và xã hội. Các chị đã biết tổ chức tốt công việc gia đình và cuộc sống của mình để giành thời gian cho khoa học, mà các chị tin rằng kết quả hoạt động sẽ có những đóng góp nhất định vào thành quả phát triển KH, KT - XH của đất nước và đem lại hạnh phúc cho nhiều người, nhiều phụ nữ khác.

Trong lễ kỷ niệm hôm nay, chúng tôi cũng xin được thông báo, trong số các chị được giải thưởng có 3 chị đã vĩnh viễn ra đi: GS.BS Dương Thị Cương, PGS.TS. Nguyễn Thị Báu, và GS.TSKH Võ Hồng Anh. Chúng tatrân trọng, ghi nhớ và cám ơn sự đóng góp của các chị cho nền khoa học nước nhà.

Kính thưa quý vị đại biểu!

Đồng hành cùng với sự thành công của các nhà khoa học nữ, trong 25 năm qua, UBGT Kovalepskaia của VN dưới sự chủ trì của Chủ tịch Nguyễn Thị Bình, các thành viên Ủy ban giải thưởng mà thường trựclà TW Hội LHPN Việt Nam, đã làm việc nghiêm túc, với tinh thần trách nhiệm cao trong tìm hiểu, thẩm định những hồ sơ của các ứng viên để chọn được chủ nhân xứng đáng của giải thưởng hàng năm.

Tại diễn đàn kỷ niệm hôm nay, tôi xin đề nghị các vị đại biểu và toàn thể hội nghị hãy nhiệt liệt biểu dương những thành tích, những đóng góp mà đội ngũ nữ khoa học thuộc lĩnh vực KHTN và UBGT Kovalepskaia VN đãđạt được trong 25 năm qua.

Kính thưa quý vị đại biểu!

Bên cạnh việc trao giải thưởng cho các nhà khoa học hàng năm, cứ 2 năm một lần, Uỷ ban giải thưởng tổ chức gặp mặt nữ sinh viên xuất sắc trong các ngành khoa học tự nhiên của các trường đại học trong cả nước, để giới thiệu rộng rãi về giải thưởng và khích lệ các em phấn đấu theo gương các nhà khoa học đi trước. Đến nay đã có hàng trăm nữ sinh viên tiêu biểu tham dự các cuộc gặp mặt. Nhiều em đã trở thành những cán bộ KH trẻ có nhiều triển vọng.

Trước khi bước vào lễ kỷ niệm hôm nay, ngày hôm qua tại Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, GS.TS Ann và Neal Koblitz cùng UBGT đã có cuộc gặp mặt, giao lưu với hơn 20 nữ sinh viên xuất sắc nghành học tự nhiên đến từ các trường đại học ở các thành phố Hà Nội, Vinh, Huế, Đà Nẵng, Thanh Hóa và Thái Nguyên, các em đã được nghe, tham quan các hoạt động của viện KH-CN trong niềm phấn khởi, tự hào về giải thưởng Kovalepskaia và các thành tựu khoa học của đất nước ta. Các hoạt động đó thực sự đã tiếp thêm niềm say mê khoa học của các em trên con đường học tập và hôm nay các em cũng đang có mặt trong lễ kỷ niệm trọng thể này. Chúc các em luôn khoẻ, vui, thành công trên con đường học tập và nghiên cứu của mình.

Kính thưa quý vị đại biểu!

Để có được những thành quả hôm nay, các nhà khoa học nữ của chúng ta đã thường xuyên nhận được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các Bộ, nghành, đoàn thể...; tại lễ kỷ niệm hôm nay, chúng tôi xin chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, các Bộ, Ban, Ngành, các Viện nghiên cứu…và TW Hội LHPN VN, thời gian qua đã lãnh đạo, chỉ đạo và phối hợp chặt chẽ, tạo điều kiện thuận lợi, bồi dưỡng và giới thiệu những ứng cử viên xuất sắc, những nhà khoa học nữ ưu tú để UBGT hoàn thành nhiệm vụ xét chọn, trao giải thưởng và tôn vinh các nhà khoa học nữ. Chúng tôi cũng xin được cảm ơn sự hỗ trợ quý báu của các cơ quan, đơn vị, các cơ quan thông tin tuyên truyền, các cá nhân đối với các hoạt động của giải thưởng và mong rằng giải thưởng sẽ tiếp tục nhận được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và của các quý vị.

Đặc biệt, xin cảm ơn sự quan tâm, đỡ đầu của Giám đốc quĩ, GS. TS. Ann và Neal Koblitz trong suốt 25 năm qua và chúng tôi vô cùng xúc động khi ông bà vẫn tiếp tục đỡ đầu và đã quyết định tăng giá trị của giải thưởng trong thời gian tới. Ghi nhận những tình cảm và sự đóng góp của ông bà giành cho Việt Nam, chúng tôi vui mừng được biết Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã quyết định tặng Huân chương Hữu nghị - huân chương cao quí của Nhà nước Việt Nam cho GS. TS. Ann và Neal koblitz.

Xin chúc mừng GS. TS. Ann và Neal koblitz đã vinh dự được nhận phần thưởng cao quý của Nhà nước Việt Nam.

Kính thưa quý vị đại biểu!

Thời kỳ đẩy mạnh CNH – HĐH đất nước đang đặt ra trách nhiệm và đòi hỏi sự đóng góp mạnh mẽ hơn, hiệu quả hơn của đội ngũ nữ trí thức. Giải thưởng Kovalepskaia VN đã trải qua hơn 2 thập kỷ, từ khi đất nước còn khó khăn, đến nay, khi đất nước ta đang hội nhập sâu vào kinh tế quốc tế, nhưng giải thưởng vẫn có sức hấp dẫn, lôi cuốn, tiếp thêm sức mạnh cho các nhà khoa học nữ theo đuổi sự nghiệp sáng tạo của mình đến cùng. Điều đó khẳng định tính đúng đắn và ý nghĩa to lớn của giải thưởng.

Phát huy thành tựu của 25 năm qua, UBGT cùng toàn thể chị em làm công tác khoa học hãy tiếp tục quyết tâm phát triển giải thưởng để động viên khích lệ ngày càng nhiều phụ nữ tham gia nghiên cứu, ứng dụng khoa học. Đặc biệt, quan tâm đào tạo, bồi dưỡng thế hệ cán bộ khoa học trẻ để tạo nguồn nhân lực nữ trí thức có chất lượng cao góp phần đưa đất nước vững bước vào quá trình hội nhập và phát triển.

Chúng ta tin tưởng rằng được sự lãnh đạo, quan tâm của ĐCS Việt Nam, nhất là với việc thực hiện có hiệu quả các Nghị quyết của Đảng về công tác phụ nữ; về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh CNH – HĐH đất nước; với truyền thống tốt đẹp “Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang” và sự thông minh, năng động, sáng tạo của phụ nữ Việt Nam, nhất định chị em phụ nữ trong lĩnh vực khoa học sẽ tiếp tục có nhiều đóng góp, cống hiến to lớn hơn nữa cho sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.

Xin trân trọng cám ơn và kính chúc sức khỏe các vị lãnh đạo, các vị khách quý cùng toàn thể quý vị đại biểu.