Quốc hội khoá XII phải thể hiện cho được ý chí và nguyện vọng của nhân dân

19/07/2007
(Phát biểu của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khoá XII)

Thưa các vị đại biểu Quốc hội Khóa XII,

Thưa các vị khách quốc tế,

Thưa đồng bào, đồng chí,


Cuộc bầu Cử đại biểu Quốc hội khoá XII, sự kiện chính trị quan trọng của đất nước ta đã thành công tốt đẹp; bảo đảm dân chủ, đúng pháp luật, an toàn, tiết kiệm, thực sự là ngày hội lớn của toàn dân. Thông qua bầu cử, cử tri cả nước đã lựa chọn được 493 đại biểu đại diện cho các tầng lớp nhân dân, tiêu biểu cho khối đại đoàn kết toàn dân vào Quốc hội nhiệm kỳ mới. Kết quả bầu cử thể hiện truyền thống yêu nước, niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ ta; chứng tỏ nhân dân ta tin tưởng, đánh giá cao vai trò của Quốc hội, cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.


Kết quả của cuộc bầu cử Quốc hội khoá XII 1à thắng lợi của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, dưới sự lãnh đạo của Đảng; là thành quả tất yếu của quá trình dân chủ trong đời sống xã hội của đất nước, phù hợp với ý chí và nguyện vọng của nhân dân ta và xu thế phát triển của thời đại.

Thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Đảng, tôi nhiệt liệt chúc mừng thắng lợi to lớn của cuộc bầu cử Quốc hội khoá XII, chào mừng các vị đại biểu vừa đắc cử và tin tưởng rằng, Quốc hội khoá XII sẽ hoàn thành trọng trách cao cả, đáp ứng sự tin cậy và lòng mong đợi của nhân dân cả nước.


Thưa các vị đại biểu Quốc hội,


Quốc hội khóa XII được bầu vào thời điểm đất nước ta vừa long trọng kỷ niệm 60 năm Quốc hội Việt Nam. Qua hơn nửa thế kỷ xây dựng và trưởng thành, Quốc hội Việt Nam đã lớn mạnh không ngừng, ngày càng thực hiện tốt hơn chức năng là cơ quan đại diện cao nhất, thay mặt nhân dân thực hiện các quyền lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước. Những kết quả đạt được trong hoạt động của các khoá Quốc hội đã góp phần quan trọng vào cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước và sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay. Quốc hội khóa XI, Quốc hội đầu tiên của thế kỷ XXI đã kế thừa, phát huy những thành tựu và bài học kinh nghiệm của Quốc hội các khóa trước, tiếp tục kiện toàn về tổ chức, đổi mới hoạt động, thực hiện ngày càng tốt hơn chức năng, nhiệm vụ của mình. Hoạt động lập pháp, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước được đẩy mạnh, công tác đối ngoại được mở rộng. Dân chủ được phát huy, niềm tin của nhân dân đối với Quốc hội ngày càng sâu sắc. Kết quả hoạt động của Quốc hội khoá XI đã đóng góp xứng đáng vào những thành tựu chung của đất nước. Thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Đảng, tôi nhiệt liệt hoan nghênh và đánh giá cao những đóng góp tích cực của các vị đại biểu Quốc hội khóa XI trong việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.


Quốc hội khóa XII hoạt động trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang nỗ lực đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới theo tinh thần Nghị quyết Đại hội X của Đảng. Sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc có nhiều thuận lợi và cơ hội lớn, đồng thời cũng đang đứng trước nhiều khó khăn, thử thách. Đòi hỏi cao nhất của toàn dân tộc ta lúc này là tranh thủ thời cơ vượt qua thách thức, sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, thực hiện bằng được mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Với vai trò, vị trí, nhiệm vụ, quyền hạn và sứ mệnh của mình, Quốc hội khoá XII sẽ quyết định nhiều chủ trương, giải pháp đủ tầm để góp phần thực hiện tốt mục tiêu cao cả đó.


Thưa các vị đại biểu Quốc hội,


Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng đã khẳng định khâu mấu chốt của đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước là: Đảng lãnh đạo Nhà nước bằng Cương lĩnh, đường lối, quan điểm, chủ trương, các nghị quyết, nguyên tắc giải quyết các vấn đề lớn, có ý nghĩa chính trị quan trọng. Phát huy mạnh mẽ vai trò chủ động, sáng tạo và tinh thần trách nhiệm của Nhà nước trong quản lý đất nước và xã hội theo pháp luật. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước trong việc thể chế hoá, cụ thể hoá đường lối, quan điểm, chủ trương, chính sách lớn của Đảng thành Hiến pháp, pháp luật, kế hoạch, các chương trình mục tiêu lớn của Nhà nước. Đảng lãnh đạo nhưng không làm thay Nhà nước và các tổ chức trong hệ thống chính trị. Đề phòng và khắc phục khuynh hướng tổ chức Đảng buông lỏng sự lãnh đạo hoặc bao biện làm thay cũng như khuynh hướng các cơ quan Nhà nước thụ động, né tránh trách nhiệm, việc gì cũng xin ý kiến cấp uỷ Đảng. Xây dựng Nhà nước thực sự trong sạch, vững mạnh, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả. Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ của hệ thống chính trị, có phân công, phân cấp hợp lý, tôn trọng, phát huy vai trò, trách nhiệm của các cơ quan và người đứng đầu các tổ chức trong công tác cán bộ. Kết hợp chặt chẽ việc lãnh đạo và kiểm tra bộ máy Nhà nước thông qua tổ chức Đảng và cá nhân đảng viên hoạt động trong cơ quan Nhà nước.

Đảng ta chủ trương xây dựng cơ chế vận hành của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa phải bảo đảm nguyên tắc tất cả quyền lực Nhà nước đều thuộc về nhân dân; quyền lực Nhà nước và thống nhất, có sự phân công, phối hợp giữa các cơ quan trong việc thực hiện quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp. Hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng tính cụ thể, khả thi của các quy định trong văn bản pháp luật. Xây dựng, hoàn thiện cơ chế kiểm tra, giám sát tính hợp hiến, hợp pháp trong các hoạt động và quyết định của các cơ quan công quyền.


Tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội. Nâng cao chất lượng hoạt động của Hội đồng Dân tộc và các Uỷ ban của Quốc hội. Đổi mới hơn nữa quy trình xây dựng luật, giảm mạnh việc ban hành pháp lệnh. Thực hiện tốt hơn nhiệm vụ quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và chức năng giám sát tối cao. Xác định rõ hơn thẩm quyền quyết định của Chính phủ, làm rõ những loại việc ở tầm Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư trực tiếp quyết định hoặc cho ý kiến định hướng; những loại việc Chính phủ chủ động quyết định theo thẩm quyền. Đảng lãnh đạo công tác tư pháp, lãnh đạo công tác đào tạo, bồi dưỡng, quản lý và sử dụng đội ngũ cán bộ tư pháp, tôn trọng nguyên tắc ''khi xét xử thẩm phán và hội thẩm độc lập và chỉ tuân theo pháp luật''. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp uỷ Đảng, ban cán sự Đảng của các cơ quan tư pháp theo quy định của Đảng. Đề cao trách nhiệm của cơ quan điều tra, viện kiểm sát nhân dân, toà án nhân dân. Đối với chính quyền địa phương, định rõ những loại việc Ban chấp hành Đảng bộ, Ban thường vụ cho ý kiến trước khi Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân quyết định thực hiện; những loại việc do Ban chấp hành, Ban thường vụ cho ý kiến định hướng, Hộí đồng nhân dân quyết định; những loại việc do Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân quyết định theo thẩm quyền v.v...


Như vậy, Đảng lãnh đạo và Nhà nước quản lý là để bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân. Cán bộ, đảng viên vừa là người lãnh đạo, vừa là công bộc của nhân dân. Hoạt động của Đảng và Nhà nước phải chịu sự giám sát của nhân dân. Sự tin tưởng, ủng hộ, giúp đỡ của nhân dân là cội nguồn của sức mạnh, là cái gốc của thắng lợi, là tài sản quý báu của Đảng.


Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá X) vừa họp đã ra Nghị quyết về ''Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của hệ thống chính trị''. Đây là một bước cụ thể hoá đường lối Đại hội X của Đảng, trong đó nhấn mạnh những mục tiêu, quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp để tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đồng bộ với đổi mới tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị, đổi mới kinh tế.


Thưa các vị đại biểu Quốc hội,


Những thành tựu đạt được qua hoạt động của các khoá Quốc hội là nhân tố quan trọng, là tiền đề vững chắc để Quốc hội khoá XII phát huy truyền thống tốt đẹp của Quốc hội các khóa trước đây, nỗ lực phấn đấu để hoạt động ngày càng có hiệu lực, hiệu quả, đóng góp to lớn hơn vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Với tinh thần đó, xin đề nghị Quốc hội khoá XII tập trung thực hiện những nhiệm vụ cơ bản sau đây :


Thứ nhất, hoạt động lập pháp phải hướng tới mục tiêu xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, khả thi, trọng tâm là hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Giữ vững ổn định chính trị - xã hội, phát triển kinh tế, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, quyết tâm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020. Để đạt được các mục tiêu này, cần nâng cao năng lực xây dựng pháp luật của Quốc hội; xác định các lĩnh vực cần ưu tiên đầu tư để xây dựng và hoàn thiện pháp luật; đổi mới quy trình, thủ tục, tăng cường vai trò, trách nhiệm của các cơ quan nghiên cứu chuyên ngành trong hoạt động xây dựng pháp luật.


Thứ hai, nâng cao hiệu quả thực hiện chức năng giám sát tối cao của Quốc hội đối với toàn bộ hoạt động của bộ máy nhà nước, đặc biệt là giám sát việc tuân theo pháp luật của cơ quan hành chính nhà nước các cấp và các cơ quan tư pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động và kiện toàn bộ máy các cơ quan nhà nước. Đổi mới mạnh mẽ phương thức giám sát, khắc phục tình trạng giám sát theo bề rộng mà thiếu chiều sâu. Tập trung giám sát những vấn đề trọng tâm, trọng điểm nổi lên, bức xúc trong đời sống kinh tế - xã hội mà nhân dân quan tâm, nhất là cải cách hành chính, cải cách tư pháp, phòng, chống tham nhũng, lãng phí và thực hành tiết kiệm... Xây dựng cơ chế theo dõi, đôn đốc và có chế tài xử lý cụ thể các kiến nghị sau giám sát, trong đó có trách nhiệm trả lời việc xử lý các khiếu nại, tố cáo của công dân, thực hiện những cam kết khi trả lời chất vấn.


Thứ ba, nâng cao vai trò và trách nhiệm của Quốc hội trong việc thực hiện chức năng quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước. Bảo đảm đủ điều kiện cần thiết để Quốc hội quyết định đúng đắn các vấn đề quan trọng như kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; chính sách tài chính tiền tệ; dự toán và phân bổ ngân sách nhà nước, quyết định đầu tư các công trình quan trọng quốc gia; chính sách dân tộc, tôn giáo, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, phê chuẩn điều ước quốc tế phù hợp với ý chí và nguyện vọng của nhân dân, bảo đảm lợi ích chung của đất nước.

Thứ tư, tiếp tục triển khai hoạt động đối ngoại một cách chủ động, thực hiện có kết quả chính sách đối ngoại rộng mở, đa phương hoá, đa dạng hoá các quan hệ quốc tế. Tranh thủ những điều kiện thuận lợi để triển khai mạnh mẽ hơn hoạt động đối ngoại nghị viện trong tình hình mới, đẩy nhanh tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế phát triển đất nước nhanh và bền vững.

Thứ năm, cần cải tiến mạnh mẽ cách thức tiếp xúc với cử tri để thông qua hoạt động này, đại biểu có thể nắm bắt kịp thời tâm tư, ý nguyện và sáng kiến của nhân dân. Các kiến nghị chính đáng, hợp pháp của cử tri là hình thức phản ánh quyền làm chủ trực tiếp và gián tiếp của nhân dân đối với công việc chung của đất nước. Chỉ khi nào xây dựng được mối quan hệ khăng khít với nhân dân, đại biểu Quốc hội mới có khả năng đem được ý nguyện của nhân dân vào các nghị quyết, các đạo luật và giám sát có hiệu quả việc thực hiện các nghị quyết và các đạo luật đó. Nếu không giữ mối liên hệ gắn bó với cử tri, đại biểu Quốc hội sẽ xa rời thực tiễn, không thể đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân, không thể thay mặt nhân dân quyết định đúng đắn những vấn đề quan trọng của đất nước.


Thưa các vị đại biểu Quốc hội,


Để hoạt động của Quốc hội khoá XII đạt hiệu quả cao nhất, một mặt, cần phát huy tối đa nguồn lực trí tuệ từng đại biểu Quốc hội, các cơ quan chuyên môn của Quốc hội và tính năng động, hiệu quả của bộ máy giúp việc; mặt khác, cần có sự phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, tổ chức khác trong hệ thống chính trị.


Các cơ quan của Quốc hội cần làm tốt hơn vai trò tham mưu trong từng quyết định của Quốc hội. Đối với mỗi đại biểu Quốc hội, ngoài việc gắn bó mật thiết với cử tri, cần nỗ lực phấn đấu làm tròn sứ mệnh người đại biểu nhân dân, thường xuyên tu dưỡng phẩm chất đạo đức và lối sống, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, tích cực phòng, chống tham nhũng, lãng phí, thực hành tiết kiệm. Tôi đề nghị các đảng viên là đại biểu Quốc hội thực hiện tốt vai trò gương mẫu của mình, kết hợp hài hoà giữa việc chấp hành nguyên tắc của Đảng với việc phát huy tính chủ động, sáng tạo, góp phần vào việc thể chế hoá đường lối, chủ trương của Đảng trong quá trình xây dựng và thực thi pháp luật. Các cơ quan trong bộ máy nhà nước, nhất là Chính phủ, Toà án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị, xã hội cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội và đại biểu Quốc hội để giúp Quốc hội làm tốt chức năng, nhiệm vụ của mình.


Thưa các vị đại biểu Quốc hội,


Chúng ta đang đẩy mạnh thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập kinh tế quốc tế, tăng cường thế và lực bảo đảm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Điều đó đòi hỏi các cơ quan nhà nước phải không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, đủ sức đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ mới; bộ máy nhà nước phải tinh gọn, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả; đội ngũ cán bộ của Nhà nước phải có chất lượng, bảo đảm tính kế thừa và phát triển, tuyệt đối trung thành với lý tưởng của Đảng và lợi ích của nhân dân, có phẩm chất, năng lực và tư tưởng đổi mới, có khả năng đảm nhận và gánh vác thắng lợi những công việc quan trọng của đất nước.

Tại kỳ họp đầu tiên của nhiệm kỳ mới, Quốc hội có nhiệm vụ hết sức quan trọng là quyết định cơ cấu tổ chức, bầu và phê chuẩn nhân sự cấp cao các cơ quan trong bộ máy Nhà nước. Mong các vị đại biểu Quốc hội đề cao trách nhiệm trước nhân dân, sáng suốt lựa chọn những người có đủ đức, tài và sức lực để gánh vác các trọng trách nặng nề, đưa nước ta tiến lên nhanh hơn trong sự nghiệp đổi mới và hội nhập kinh tế quốc tế.


Cũng tại kỳ họp này, tôi xin đề nghị xuất phát từ lợi ích chung của đất nước, các vị đại biểu Quốc hội xem xét việc rút ngắn nhiệm kỳ của Quốc hội khoá XII nhằm thể chế hoá Nghị quyết của Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá X về việc điều chỉnh thời gian tổ chức Đại hội Đảng toàn quốc, bầu cử Quốc hội và hội đồng nhân dân các cấp. Đây là việc làm nhằm khắc phục những hạn chế và khó khăn do sự chênh lệch về thời điểm bắt đầu và kết thúc của nhiệm kỳ Đại hội Đảng, nhiệm kỳ Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp.


Thưa các vị đại biểu quốc hội,


Yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới đang đặt ra trước các vị đại biểu Quốc hội khoá XII những nhiệm vụ rất nặng nề và cao cả. Cử tri cả nước đang kỳ vọng Quốc hội mới sẽ kế thừa và phát huy những thành quả của Quốc hội các khoá trước, tiếp tục có nhiều giải pháp đột phá, đổi mới nội dung và phương thức hoạt động để nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả hoạt động của mình. Đảng Cộng sản Việt Nam, với chức năng lãnh đạo Nhà nước và toàn xã hội, theo trách nhiệm và quyền hạn được Hiến pháp quy định, đã, đang và sẽ tiếp tục chăm lo xây dựng Nhà nước và Quốc hội thật sự của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, hoạt động có hiệu lực và hiệu quả. Với những thành tựu mà các khoá Quốc hội tiền nhiệm đã đạt được, Đảng, Nhà nước và nhân dân ta hoàn toàn tin tưởng Quốc hội khoá XII sẽ đoàn kết, phấn đấu thực hiện thành công sứ mệnh của mình, tiếp tục ghi thêm những mốc son vào lịch sử và tiến trình phát triển của Quốc hội Việt Nam.


Xin kính chúc sức khỏe các vị đại biểu Quốc hội
và các vị khách quý,

 

Chúc kỳ họp thứ nhất của Quốc hội khóa XII thành công tốt đẹp.

 

Xin trân trọng cảm ơn.

TÂM ĐIỂM

CÁC ĐỀ ÁN

Video