Quảng Trị: Tăng cường sự tham gia của người có uy tín trong thực hiện Dự án 8

Từ nhận thức đến hành động

Bản Làng Vây của xã Tân Lập, huyện Hướng Hóa là một trong số ít thôn tập trung người đồng bào DTTS sinh sống. Đời sống vật chất và tinh thần của người dân đồng bào nơi đây còn gặp nhiều khó khăn. Bạo lực vẫn còn đeo bám nhiều gia đình, trở thành nỗi ám ảnh của nhiều phụ nữ và trẻ em. Tư tưởng “trọng nam khinh nữ”, định kiến giới khiến phụ nữ ít có tiếng nói trong gia đình và phải cam chịu sự phân biệt về giới. Chưa kể, thói quen rượu chè trong cuộc sống thường ngày khiến nhiều người đàn ông không làm chủ được hành vi của mình, dẫn đến tình trạng bạo lực gia đình còn diễn ra thường xuyên.

Là thế hệ đi trước, không cam chịu nhìn cảnh bạo lực gia đình diễn ra trong những gia đình trẻ, làm mất trật tự an ninh – an toàn xã hội tại địa phương, ông Hồ Thao, Trưởng Ban Công tác mặt trận khu dân cư bản Làng Vây đã không ngại tuổi cao, tích cực phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội đi đến từng nhà trong thôn tuyên truyền, vận động bà con chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, thực hiện nếp sống văn minh.

Bằng uy tín và ảnh hưởng của mình trong cộng đồng, cùng với kinh nghiệm và sự hiểu biết, ông Thao luôn có mặt đầy đủ và tích cực trong các buổi họp thôn hay các buổi tuyên truyền để giải thích, vận động người dân hiểu hơn về những tác hại lâu dài của bạo lực gia đình đối với phụ nữ và trẻ em, cũng như việc xóa bỏ những định kiến giới, phân biệt giới, thúc đẩy bình đẳng giới, tạo nên môi trường sống lành mạnh, an toàn.

“Ngoài là một người có uy tín ở cộng đồng bản Làng Vây, ông Hồ Thao còn là thành viên tích cực của các mô hình can thiệp cộng đồng. Những gì chúng tôi tập huấn, truyền thông đều được ông tận tình chia sẻ, tích cực giải thích cho bà con đồng bào DTTS hiểu và làm theo. Ngoài tham gia Tổ truyền thông cộng đồng, ông còn nằm trong Ban Điều hành Địa chỉ tin cậy cộng đồng của thôn. Mỗi khi có vụ bạo lực gia đình xảy ra, ông đều cùng các thành viên của địa chỉ tìm cách bảo vệ sự an toàn cho nạn nhân, sau đó tìm cách hỗ trợ, thuyết phục, hòa giải để xóa bỏ những mâu thuẫn trong gia đình. Có ông Thao, chúng tôi như có thêm “điểm tựa” quan trọng trong công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân.” – Chủ tịch Hội LHPN xã Tân Lập Hoàng Thị Thành Nhân cho biết.

Sự quan tâm đặc biệt của ông Thao về tuyên truyền phòng, chống bạo lực gia đình, thực hiện bình đẳng giới đã giúp nhiều phụ nữ, trẻ em gái ở bản Làng Vây được bảo vệ, đóng góp tiếng nói của mình vào công việc của gia đình, cộng đồng. Phụ nữ nơi đây lại có thêm động lực để phát huy năng lực, sở trường, chung sức cùng xây dựng cuộc sống mới.

Ghi nhận những kết qủa tích cực

Trên thực tế, ở nhiều thôn, bản vùng DTTS&MN tỉnh Quảng Trị, vẫn còn tồn tại một số phong tục, tập quán lạc hậu nên vấn đề bạo lực gia đình, bất bình đẳng giới trong vùng DTTS còn tiếp diễn. Đời sống vật chất lẫn tinh thần phụ nữ và trẻ em còn nhiều thiệt thòi. Trước thực trạng đó, những năm qua, Hội LHPN tỉnh tích cực triển khai nhiều giải pháp thúc đẩy bình đẳng giới và giải quyết các vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ, trẻ em vùng đồng bào DTTS&MN.

Đặc biệt, các cấp hội luôn xác định rõ vai trò, vị trí của người có uy tín, già làng, trưởng bản và tầm quan trọng của họ đối với công tác tuyên truyền, vận động cơ sở. Do đó, Hội luôn chú trọng đến sự tham gia, góp mặt của đội ngũ già làng, trưởng bản, người có uy tín trong các hoạt động tuyên truyền, truyền thông tại cộng đồng, góp phần vận động người dân xóa bỏ các định kiến, khuôn mẫu giới, những tập tục lạc hậu để thực hiện bình đẳng giới. Nhờ vậy, nhiều hoạt động, mô hình hỗ trợ phụ nữ DTTS được triển khai và mang lại nhiều kết quả tích cực.

Riêng hoạt động của Dự án thành phần số 8 thuộc Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021- 2025 về “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em”, đến nay, Hội LHPN tỉnh đã tổ chức 04 lớp tập huấn kiến thức về giới,  lồng ghép giới cho cán bộ trong hệ thống chính trị cấp xã, già làng trưởng bản chức sắc tôn giáo và người có uy tín trong cộng đồng cho 220 người tham gia; tổ chức tọa đàm phát huy vai trò của già làng trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng, thúc đẩy bình đẳng giới, lồng ghép giới với 120 người tham gia.

Bên cạnh đó, Hội LHPN 5 huyện đã tổ chức 44 lớp tập huấn nâng cao năng lực về 11 bình đẳng giới cho 425 cán bộ huyện và các ban ngành cấp xã. Tiêu biểu, Hội LHPN huyện Hướng Hóa tổ chức 16 lớp tập huấn trang bị kiến thức về bình đẳng giới, kỹ năng thực hiện lồng ghép giới cho cán bộ trong hệ thống chính trị, già làng, trưởng bản, chức sắc tôn giáo và người có uy tín trong cộng đồng theo Chương trình 3 cho 991 người tham gia; 12 lớp tập huấn theo Chương trình 3 về thúc đẩy bình đẳng giới trong cộng động cho 875 cán bộ thôn, bản, người có uy tín trong cộng đồng... Cuối tháng 8/2024, Hội LHPN tỉnh tổ chức tọa đàm chia sẻ sáng kiến, kinh nghiệm về phát huy tập tục văn hóa tốt đẹp của các DTTS trong thúc đẩy bình đẳng giới tỉnh Quảng Trị. Đặc biệt, nhằm lắng nghe ý kiến nhân dân, trong đó, có sự tham gia của đội ngũ người có uy tín, già làng, trưởng bản tại địa phương, Hội LHPN tỉnh đã tổ chức 22 cuộc đối thoại tại các xã miền núi với khoảng 2.200 người tham gia. Hội LHPN các huyện cũng đã chủ trì tổ chức 25 Hội nghị Đối thoại chính sách bao hàm tất cả các nội dung liên quan đến những vấn đề còn tồn tại ở địa phương.

Các cấp hội LHPN phối hợp với già làng, trưởng bản, người có uy tín lồng ghép tuyên truyền khai thác những lợi thế về bản sắc văn hoá DTTS tạo ra những giá trị về mặt kinh tế và nâng cao nhận thức của người dân và phụ nữ, loại bỏ dần những tập tục không còn phù hợp, đặc biệt là những tập tục có hại đối với phụ nữ và trẻ em như: Tảo hôn, hôn nhân cận huyết, sinh nở tại nhà không có hỗ trợ y tế... Thành lập mới và duy trì các mô hình thay đổi “nếp nghĩ, cách làm”, xóa bỏ hủ tục, thúc đẩy BĐG... tạo “sân chơi” lành mạnh, khẳng định vai trò của hội viên, phụ nữ vùng DTTS trong phát triển đời sống văn hóa, KT-XH ở địa phương và tham gia bảo vệ an ninh biên giới,...

Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Trần Thị Thúy Nga cho biết: “Già làng, trưởng bản, người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS&MN là cầu nối đắc lực, chuyển tải “ý Đảng, lòng dân”, góp phần giải quyết có hiệu quả một số vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em vùng DTTS&MN. Thời gian tới, để tiếp tục phát huy vai trò của lực lượng quần chúng đặc biệt này, Hội LHPN tỉnh sẽ tiếp tục quan tâm, chăm lo xây dựng đội ngũ người có uy tín tại cơ sở, để mỗi thôn, bản xuất hiện thêm nhiều cá nhân có uy tín “hiểu dân, gần dân, nghe dân nói và nói dân nghe”. Cùng với đó là tăng cường các giải pháp kêu gọi sự tham gia của người có uy tín, già làng, trưởng bản vào trong việc vận động, hướng dẫn hội viên, phụ nữ gìn giữ giá trị văn hoá tốt đẹp của các dân tộc, xóa bỏ những tập tục không còn phù hợp, các định kiến, khuôn mẫu giới trong gia đình và cộng đồng; tích cực trao đổi các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; tập huấn kiến thức về bình đẳng giới cho đội ngũ người có uy tín để phát huy tối đa vai trò của họ trong việc bảo vệ quyền của phụ nữ, trẻ em DTTS”.