Tổng quan chung về việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo trong hệ thống Hội LHPN Việt Nam
Đoàn công tác TW Hội làm việc với Hội LHPN tỉnh Bình Dương Khiếu nại là một trong những quyền cơ bản của công dân đã được ghi nhận tại Điều 30 của Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 (Hiến pháp năm 2013). Đây là hiện tượng phát sinh trong đời sống xã hội như là một phản ứng của con người trước một quyết định, một hành vi nào đó mà người khiếu nại cho rằng quyết định hay hành vi đó là không phù hợp với các quy tắc, chuẩn mực trong đời sống cộng đồng, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Dưới góc độ pháp lý, khiếu nại được hiểu là: “việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức theo thủ tục đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình” (Khoản 1 Điều 2 Luật Khiếu nại năm 2011). Từ khái niệm có thể thấy rằng, khiếu nại là đề nghị của cá nhân, cơ quan, tổ chức chịu tác động trực tiếp của quyết định hành chính hay hành vi hành chính hoặc là đề nghị của cán bộ, công chức chịu tác động trực tiếp của quyết định kỷ luật đối với cơ quan, tổ chức hoặc người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại.
Cùng với khiếu nại, quyền tố cáo của công dân đã được tiếp tục ghi nhận trong Hiến pháp 2013 (tại Điều 30). Dưới góc độ pháp lý, tố cáo được hiểu: là việc cá nhân theo thủ tục quy định của Luật này báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất kỳ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân, bao gồm: Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ; Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật về quản lý nhà nước trong các lĩnh vực (Khoản 1, Điều 2 Luật Tố cáo năm 2018). Như vậy, công dân dù bị ảnh hưởng trực tiếp hay không bị ảnh hưởng bởi hành vi vi phạm pháp luật là đối tượng của việc tố cáo đều có quyền thực hiện việc tố cáo khi biết được có hành vi vi phạm pháp luật xảy ra trong đời sống xã hội.
Căn cứ các quy định hiện hành liên quan về giải quyết đơn khiếu nại, đơn tố cáo, đơn kiến nghị, phản ánh, BCH Trung ương Hội LHPN Việt Nam đã ban hành Hướng dẫn số 13/HD-BCH ngày 19/10/2022 về hướng dẫn công tác kiểm tra, giám sát, giải quyết khiếu nại, tố cáo và thi hành kỷ luật trong hệ thống Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam nhiệm kỳ 2022 - 2027 (Hướng dẫn 13/HD-BCH), theo đó quy định các nội dung về khiếu nại và tố cáo có điểm khác biệt cụ thể như sau:
| Nội dung | Khiếu nại | Tố cáo |
| Quy định điều chỉnh | Áp dung Luật khiếu nại 2011 Điều lệ Hội LHPN Việt Nam khoá XIII Hướng dẫn 13/HD-BCH | Áp dụng Luật tố cáo 2018 Điều lệ Hội LHPN Việt Nam khoá XIII Hướng dẫn 13/HD-BCH |
| Khái niệm | Khiếu nại trong hệ thống Hội là việc các cơ quan, đơn vị, các tổ chức thành viên trực thuộc hệ thống Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, cán bộ Hội, hội viên, phụ nữ theo thủ tục do văn bản này quy định đề nghị Ban Thường vụ, Ban chấp hành Hội Liên hiệp phụ nữ các cấp, Đoàn Chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính hoặc quyết định kỷ luật tổ chức, cán bộ, hội viên khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, trái với các qui định của tổ chức Hội, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình. | Tố cáo trong hệ thống Hội là việc cán bộ, hội viên, phụ nữ và công dân theo thủ tục quy định của văn bản này báo cho Hội Liên hiệp phụ nữ các cấp, tổ chức thành viên biết về hành vi vi phạm pháp luật của cán bộ Hội, tổ chức Hội, tổ chức thành viên gây thiệt hại hoặc đe doạ gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, Hội, tổ chức thành viên, quyền và lợi ích hợp pháp của Hội, tổ chức thành viên, cán bộ, hội viên, phụ nữ. |
| Chủ thể | Người khiếu nại là tổ chức, cán bộ Hội, hội viên, phụ nữ thực hiện quyền khiếu nại. | Người tố cáo là công dân, cán bộ Hội, hội viên thực hiện việc tố cáo. |
| Đối tượng | Đối tượng bị khiếu nại: - Quyết định hành chính. - Hành vi hành chính của tổ chức Hội, tổ chức thành viên, của cán bộ Hội. - Quyết định kỷ luật cán bộ, hội viên | Đối tượng bị tố cáo: - Hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ; - Hành vi vi phạm pháp luật về quản lý nhà nước trong các lĩnh vực. |
| Yêu cầu về tính chính xác của thông tin khiếu nại, tố cáo | Người khiếu nại phải: - Trình bày trung thực sự việc, đưa ra chứng cứ về tính đúng đắn, hợp lý của việc khiếu nại; cung cấp thông tin, tài liệu liên quan cho người giải quyết khiếu nại. - Chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung trình bày và việc cung cấp thông tin, tài liệu đó | Người tố cáo phải: - Trình bày trung thực về nội dung tố cáo; cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung tố cáo mà mình có được. - Chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung tố cáo. - Nếu tố cáo sai có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự tội vu khống tại Bộ Luật hình sự 2015 (sửa đổi năm 2017). |
| Về việc rút đơn khiếu nại, tố cáo | Người khiếu nại có thể rút khiếu nại tại bất cứ thời điểm nào trong quá trình khiếu nại và giải quyết khiếu nại. | Người tố cáo chỉ có quyền rút toàn bộ nội dung tố cáo hoặc một phần nội dung tố cáo trước khi người giải quyết tố cáo ra kết luận nội dung tố cáo. |
| Tổ chức Hội có thẩm quyền đình chỉ việc giải quyết khi người khiếu nại rút đơn
| Tổ chức Hội có thẩm quyền vẫn tiếp tục giải quyết vụ việc tố cáo nếu có căn cứ cho rằng hành vi bị tố cáo có dấu hiệu vi phạm pháp luật, hoặc người tố cáo bị uy hiếp, mua chuộc. | |
| Thời hạn | - Thời hạn giải quyết khiếu nại: + Trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn, người giải quyết khiếu nại phải thụ lý để giải quyết và thông báo bằng văn bản cho người khiếu nại biết. + Thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu không quá 30 ngày làm việc, kể từ ngày thụ lý, trường hợp phức tạp không quá 45 ngày làm việc. Đối với vùng sâu, vùng xa, điều kiện đi lại khó khăn thì thời hạn giải quyết có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày làm việc; đối với vụ việc phức tạp không quá 60 ngày làm việc, kể từ ngày thụ lý. + Thời hạn giải quyết khiếu nại lần hai: Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu mà khiếu nại lần đầu không được giải quyết hoặc kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu mà người khiếu nại không đồng ý thì có quyền khiếu nại đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai; đối với vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời hạn có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày. Thời hạn giải quyết khiếu nại lần hai không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết khiếu nại có thể kéo dài hơn nhưng không quá 60 ngày, kể từ ngày thụ lý. Ở vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời hạn giải quyết khiếu nại không quá 60 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết khiếu nại có thể kéo dài hơn, nhưng không quá 70 ngày, kể từ ngày thụ lý. | Thời hạn giải quyết tố cáo: + Không quá 30 ngày kể từ ngày thụ lý tố cáo. + Đối với vụ việc phức tạp thì có thể gia hạn giải quyết tố cáo một lần nhưng không quá 30 ngày. + Đối với vụ việc đặc biệt phức tạp thì có thể gia hạn giải quyết tố cáo hai lần, mỗi lần không quá 30 ngày.
|
| Thẩm quyền giải quyết | Ủy ban Kiểm tra là cấp giải quyết khiếu nại đầu tiên, thay mặt Ban Chấp hành giải quyết các khiếu nại đối với các quyết định, hành vi của mình, của cán bộ, hội viên, tổ chức thành viên do cấp mình quản lý trực tiếp. - Ban Chấp hành Hội Liên hiệp phụ nữ cùng cấp trực tiếp giải quyết các khiếu nại mà Ủy ban Kiểm tra đã giải quyết nhưng còn có khiếu nại. Ban Chấp hành Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam giải quyết đối với những khiếu nại đã được Ủy ban Kiểm tra Trung ương Hội giải quyết nhưng còn có khiếu nại. Kết quả giải quyết khiếu nại của Ban Chấp hành Trung ương Hội là kết quả giải quyết cuối cùng. - Ủy ban Kiểm tra cấp trên giải quyết đối với những khiếu nại đã được Ban Chấp hành Hội Liên hiệp phụ nữ cấp dưới giải quyết nhưng còn có khiếu nại. Trường hợp đơn khiếu nại có nội dung mang tính chất phức tạp, có liên quan đến nhiều cấp thì Ủy ban Kiểm tra cấp trên trực tiếp có thể xem xét giải quyết. | - Ủy ban Kiểm tra thay mặt Ban Chấp hành giải quyết các tố cáo đối với tổ chức Hội cấp dưới trực tiếp; giải quyết các tố cáo đối với cán bộ, hội viên, tổ chức thành viên do mình quản lý trực tiếp. - Ủy ban Kiểm tra Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam giải quyết đối với những tố cáo đã được Ủy ban Kiểm tra cấp tỉnh giải quyết nhưng còn có tố cáo. Kết quả giải quyết tố cáo của Ủy ban Kiểm tra Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam là kết quả giải quyết cuối cùng. |
