Dự án Luật Dân số: Phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi cần có mức hỗ trợ cao hơn

Nỗi lo tình trạng sinh con muộn, sinh ít hoặc không sinh con

Những năm qua, Việt Nam đã thành công trong việc chuyển chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển.

Theo tờ trình, giai đoạn 2006-2021, nước ta đã đạt và duy trì mức sinh thay thế, duy trì mức độ gia tăng dân số phù hợp, quy mô dân số năm 2024 đạt 101,1 triệu người. Việt Nam đang ở thời kỳ dân số vàng, tạo ra những lợi thế to lớn cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Chất lượng dân số, chỉ số phát triển con người (HDI) của nước ta không ngừng tăng lên; tuổi thọ bình quân người Việt Nam ngày càng được nâng cao.

Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh tham dự phiên họp theo dõi trình về dự án Luật Dân số

Tuy nhiên theo cơ quan soạn thảo, Pháp lệnh Dân số được ban hành từ năm 2003, từ đó đến nay nhiều vấn đề dân số thực tiễn nảy sinh, không còn phù hợp với thực tiễn, không đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành và chưa đáp ứng được yêu cầu về công tác dân số trong tình hình mới. Đặc biệt, Pháp lệnh Dân số chưa có các giải pháp cụ thể để duy trì mức sinh.

Mặt khác, thực trạng dân số Việt Nam hiện nảy sinh những vấn đề cần phải kịp thời giải quyết như: Mức sinh trên toàn quốc đang có xu hướng giảm thấp dưới sinh thay thế; mất cân bằng giới tính khi sinh hiện vẫn ở mức cao so với ngưỡng cân bằng tự nhiên; chất lượng dân số chưa đáp ứng yêu cầu.

Tình trạng sinh con muộn, sinh ít hoặc không sinh con cùng với sức ép về kinh tế trong việc sinh, nuôi dạy con cũng là nguyên nhân làm ảnh hưởng tới mức sinh.

Tăng thời gian nghỉ thai sản khi sinh con thứ 2

Từ đó, dự luật đưa ra nhiều chính sách mới, trong đó có quy định về các biện pháp duy trì mức sinh thay thế. Theo đó, tăng thời gian nghỉ thai sản khi sinh con thứ 2 (phụ nữ được nghỉ thêm 1 tháng; nam giới được nghỉ thêm 5 ngày làm việc khi vợ sinh con).

Cùng với đó, hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc ít người; phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi; phụ nữ ở địa phương có mức sinh thấp.

Mặt khác, ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở đối với phụ nữ sinh đủ 2 con hoặc nam giới có 2 con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã chết.

Dự thảo luật cũng quy định nhiều hành vi bị nghiêm cấm như lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 15 Luật này; cưỡng bức, ép buộc, khuyến khích, động viên, tư vấn việc phá thai vì lý do giới tính; kỳ thị, phân biệt đối xử trong chăm sóc sức khỏe sinh sản; nhân bản người vô tính...

Phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi cần có mức hỗ trợ cao hơn

Dự luật quy định đình chỉ đối với người hành nghề Y có hành vi công bố, thông báo, tiết lộ thông tin về giới tính thai nhi cho khách hàng trừ trường hợp xác định giới tính phục vụ chẩn đoán và điều trị các bệnh di truyền liên quan đến giới tính theo quy định của Bộ Y tế. Việc đình chỉ hành nghề thực hiện theo quy định của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh, theo dự thảo luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày báo cáo thẩm tra dự án Luật Dân số

Thẩm tra dự án Luật Dân số, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục đánh giá tác động kỹ lưỡng các chính sách, kinh phí bảo đảm thực hiện các chính sách, kinh nghiệm quốc tế để áp dụng phù hợp với điều kiện thực tiễn của Việt Nam.

Về duy trì mức sinh thay thế, cơ quan thẩm tra đề nghị nghiên cứu có các biện pháp tổng thể, căn cơ, toàn diện nhằm đạt được mức sinh thay thế bền vững; đồng thời nghiên cứu quy định theo hướng hỗ trợ tài chính đối với phụ nữ sinh đủ 2 con, trong đó nhóm phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi ở mức hỗ trợ cao hơn.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị tiếp tục rà soát sửa đổi, bổ sung Luật Nhà ở để bảo đảm tính khả thi của quy định ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội đối với một số nhóm đối tượng.

Bên cạnh đó, bổ sung quy định định kỳ Chính phủ công bố tình trạng mức sinh để chính quyền địa phương xây dựng, thực hiện các chính sách hỗ trợ, khuyến khích phù hợp; trường hợp mức sinh của một số địa phương xuống mức rất thấp, Chính phủ báo cáo, đề xuất với Quốc hội có biện pháp can thiệp kịp thời, theo cơ quan thẩm tra.