Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Trị: Đẩy mạnh công tác hòa giải ở cơ sở

Hoà giải ở cơ sở được thực hiện thông qua hoạt động của Tổ hoà giải, tổ viên Tổ hoà giải đã góp phần quan trọng vào việc giữ gìn tình làng, nghĩa xóm, phát huy truyền thống đoàn kết, tương thân, tương ái giúp đỡ lẫn nhau trong cộng đồng dân cư, phòng ngừa và hạn chế vi phạm pháp luật, ổn định trật tự, an toàn xã hội. Thông qua công tác hòa giải ở cơ sở, các chủ trương, đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước đã kịp thời được tuyên truyền, phổ biến rộng đến cộng đồng dân cư; đồng thời, giúp giải quyết êm thấm các mâu thuẫn, tranh chấp trong nội bộ gia đình, dòng tộc, làng xóm, góp phần tăng cường sự đoàn kết, gắn bó trong Nhân dân. Nhằm thực hiện có hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở, UBMTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Trị đã ban hành các kế hoạch tuyên truyền phổ biến Luật hòa giải ở cơ sở; phối hợp đánh giá, công nhận, xây dựng xã, phường đạt chuẩn tiếp cận pháp luật; xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước đến MTTQ các cấp trong tỉnh, trong đó nêu cao trách nhiệm của MTTQ các cấp trong triển khai và thực hiện Luật Hòa giải ở cơ sở, lồng ghép phổ biến Luật Hòa giải ở cơ sở đến đội ngũ cán bộ MTTQ Việt Nam các cấp và Nhân dân.

Công tác tuyên truyền, phổ biến, quán triệt Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành được MTTQ Việt Nam các cấp trong tỉnh chú trọng triển khai, thực hiện. Trong hơn 3 năm, từ tháng 7 năm 2023 đến nay, Uỷ ban MTTQ Việt Nam từ tỉnh đến cơ sở đã tổ chức nhiều hình thức tuyên truyền đến hơn 80.000 lượt đoàn viên, hội viên, các tầng lớp Nhân dân như: hội nghị, hội thảo, hội thi, tọa đàm, tập huấn quán triệt các nội dung của Luật Hòa giải cơ sở đến cán bộ cơ sở, đội ngũ hòa giải viên. Tuyên truyền lồng ghép trong các buổi sinh hoạt chi bộ, chi hội, chi đoàn, họp thôn, bản, tổ dân phố, cũng như các phong trào, cuộc vận động quần chúng; tuyên truyền thông qua hệ thống truyền thanh cơ sở, pa-nô, áp phích, băng rôn, tờ gấp, sổ tay hòa giải; đăng tải văn bản, hỏi đáp pháp luật, tình huống hòa giải điển hình trên website, mạng xã hội, fanpage của địa phương.

Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh phối hợp với UBND tỉnh, Sở Tư pháp tổ chức 3 hội nghị cấp tỉnh phổ biến, quán triệt Luật hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành cho cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh, cấp huyện, báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh với số lượng người tham gia là 670 người; cấp phát miễn phí hơn 1.000 quyển sách Luật Hình sự năm 2015, 10.000 tờ rơi về các tình huống hòa giải, thủ tục bầu hòa giải viên, các trường hợp thuộc phạm vi hòa giải ở cơ sở... đến các tổ hòa giải trên địa bàn toàn tỉnh; cấp phát 17.345 tài liệu, tờ rơi về hòa giải ở cơ sở. Phối hợp với Sở Tư pháp và Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh xây dựng và phát sóng 15 chuyên mục “Pháp luật và Đời sống” phát trên sóng Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh và các chuyên mục liên quan trực tiếp đến Luật Hoà giải ở cơ sở.

Toàn tỉnh có 2.109 tổ hòa giải với 13.506 hòa giải viên, phần lớn là cán bộ MTTQ, chi hội trưởng, đoàn thể và những người có uy tín trong cộng đồng. Đây là đội ngũ “thầm lặng” nhưng giữ vai trò cực kỳ quan trọng trong việc giải quyết mâu thuẫn từ gốc, giúp người dân tránh được tranh chấp, khiếu kiện kéo dài, tiết kiệm thời gian và chi phí cho cả người dân lẫn cơ quan Nhà nước. Các tổ hòa giải đã phát hiện, tiếp nhận và tiến hành hòa giải 515 vụ việc; hòa giải thành công 466 vụ, tỷ lệ hòa giải thành bình quân hàng năm 90,49 %. Thông qua vai trò của MTTQ các cấp trong việc thành lập Tổ hòa giải ở khu dân cư, công tác hòa giải ở các khu dân cư theo các vùng, miền khác nhau đã góp phần khôi phục, duy trì, củng cố tình đoàn kết trong Nhân dân, phòng ngừa, hạn chế vi phạm pháp luật, tội phạm, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội khi giải quyết tận “gốc” các mâu thuẫn, tranh chấp trên cơ sở “không có bên thắng, bên thua, mà cả hai bên đều thắng”, giảm bớt các vụ việc phải xét xử tại Tòa án.

Sở Tư pháp phối hợp Tập huấn nghiệp vụ cho hòa giải viên cơ sở

Bà Trần Thị Long, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Bến Hải chia sẻ: “Công tác hòa giải ở cơ sở là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, góp phần giữ gìn đoàn kết trong cộng đồng dân cư, ổn định an ninh trật tự và xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư. Ủy ban MTTQ Việt Nam xã luôn phát huy vai trò là cầu nối giữa Đảng, chính quyền và Nhân dân, tích cực phối hợp với các tổ chức đoàn thể để tuyên truyền, vận động người dân hiểu rõ pháp luật, từ đó giải quyết mâu thuẫn, tranh chấp ngay từ đầu, không để phát sinh khiếu kiện, mẫu thuẫn kéo dài. Chúng tôi xem hòa giải là việc “lấy cái tình để nói cái lý”. Khi dân tin, dân hiểu, thì mọi khúc mắc đều có thể tháo gỡ”.

Bà Hồ Thị Hôm, một hòa giải viên xã Cồn Tiên chia sẻ: “Trước đây, tôi nghĩ hòa giải là việc của người lớn tuổi. Nhưng sau khi tham gia tập huấn do MTTQ Việt Nam xã tổ chức, tôi nhận ra đây là công việc mang lại nhiều giá trị. Mình học được cách lắng nghe, phân tích, thuyết phục. Khi thấy người dân vui vẻ, hòa thuận trở lại, mình thấy tự hào”.

Dẫu đạt nhiều kết quả tích cực, công tác hòa giải cơ sở vẫn đối diện không ít thách thức: nhiều hòa giải viên còn hạn chế về kỹ năng và kiến thức pháp luật; kinh phí hỗ trợ còn thấp; tài liệu nghiệp vụ chưa đầy đủ và một số địa phương vẫn xem hoạt động hòa giải là hình thức. Đặc biệt, nhiều vụ việc liên quan đến quan hệ đất đai, hôn nhân, hay tranh chấp dân sự phức tạp đòi hỏi hòa giải viên phải có bản lĩnh và sự kiên nhẫn lớn. Nhưng vượt lên trên tất cả là tinh thần trách nhiệm và lòng tận tâm của những người làm công tác Mặt trận, của đội ngũ hòa giải viên nơi cơ sở - những “cầu nối mềm mại” góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự xã hội và củng cố niềm tin của nhân dân vào pháp luật.

Để đạt được kết quả tốt hơn, trong thời gian tới MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội từ tỉnh đến cơ sở tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, sự quản lý, điều hành của chính quyền; tiếp tục tuyên truyền, quán triệt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác hòa giải ở cơ sở, tuyên truyền, phổ biến Luật Hòa giải ở cơ sở đến cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên, các tầng lớp Nhân dân. Tiếp tục củng cố kiện toàn Tổ hoà giải cơ sở; phối hợp với Sở Tư pháp và Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh xây dựng và phát sóng chuyên mục “Pháp luật và Đời sống” phát trên sóng Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh và các chuyên mục liên quan trực tiếp đến Luật Hoà giải ở cơ sở. Chủ động phối hợp với chính quyền cùng cấp tăng cường rà soát, hệ thống hoá các quy định của pháp luật, để kịp thời sửa đổi, bổ sung nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật; phối hợp với các cấp, các ngành, nhất là ngành Tư pháp thường xuyên rà soát, bổ sung, củng cố, kiện toàn đội ngũ hòa giải viên, tập huấn, đào tạo bồi dưỡng nghiệp vụ cho hòa giải viên.