Hội LHPN tỉnh Hải Dương với mô hình truyền thông lồng ghép hiệu quả trong cộng đồng
Mô hình được triển khai thí điểm tại 10 CLB của 8 xã thuộc 2 huyện Kinh Môn và Thanh Miện từ năm 2012, với sự hỗ trợ của Quỹ Dân số liên hợp quốc, thông qua dự án“Phòng chống bạo lực gia đình, kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh và chăm sóc người cao tuổi”.
Các CLB được tổ chức lồng ghép truyền thông 3 nội dung về Phòng chống bạo lực gia đình, mất cân bằng giới tính khi sinh, chăm sóc phát huy vai trò người cao tuổi… Mỗi mô hình có từ 30 đến 50 thành viên tham gia (bao gồm cả nam và nữ) trong đó có nhóm truyền thông nòng cốt. Đội ngũ này được tạo điều kiện tham gia các lớp tập huấn nâng cao kiến thức, được trang bị các kỹ năng truyền thông, đặc biệt là được tiếp cận với phương pháp truyền thông mới, sử dụng các loại kịch sân khấu hóa như: kịch bóng mờ, kịch có lời thoại, kịch tượng...; được hướng dẫn các trò chơi, làm thẻ màu, triển lãm,.. cách tổ chức thảo luận nhóm, xây dựng câu chuyện tình huống... Sau khi được tập huấn, Ban quản lý và nhóm truyền thông nòng cốt của mô hình đã chủ động sáng tác các tiểu phẩm và tham gia diễn xuất các sản phẩm kịch truyền thông; tư vấn cho các thành viên về những vấn đề có liên quan đến bạo lực gia đình, lựa chọn giới tính khi sinh, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi…Đặc biệt, để giúp các chị trong ban quản lý mô hình có thêm cơ hội được học hỏi, rèn luyện, Hội Phụ nữ các cơ sở đã chủ động tổ chức cho chị em đi học tập kinh nghiệm tại các mô hình của xã lân cận qua hình thức tham dự buổi sinh hoạt; giao lưu, trình diễn các tiểu phẩm, thơ ca, hò vè. Cùng với đó, định kỳ hàng tháng, Hội LHPN cấp tỉnh và huyện đều thực hiện giám sát và hỗ trợ kỹ thuật cho các mô hình thông qua việc dự sinh hoạt, trực tiếp trao đổi, góp ý với ban quản lý để rút kinh nghiệm trong tổ chức điều hành.
Việc chuẩn bị kỹ các nội dung, sử dụng hiệu quả các phương pháp truyền thông đã tạo được sự hấp dẫn, thiết thực trong các kỳ sinh hoạt, thu hút các thành viên với tỷ lệ tham gia sinh hoạt đạt trên 90%. Với phương châm “Lấy thành viên làm trung tâm”, 32 chủ đề xoay quanh các nội dung về phòng chống bạo lực gia đình, mất cân bằng giới tính khi sinh, chăm sóc phát huy vai trò người cao tuổi được chuyển tải tới các thành viên một cách nhẹ nhàng, được các thành viên trao đổi, thảo luận và trải nghiệm giúp chị em dễ hiểu, dễ dàng ghi nhớ và áp dụng thực hiện, tạo nên sự thay đổi tích cực về nhận thức và chuyển đổi hành vi. Nhiều chị có nguy cơ cao sinh con thứ ba sau khi tham gia sinh hoạt mô hình đã thay đổi quan điểm, quyết tâm dừng lại ở hai con để nuôi dạy cho tốt; có chị là nạn nhân bị bạo lực gia đình đã mạnh dạn chia sẻ câu chuyện của mình, tích cực tìm kiếm sự hỗ trợ để chấm dứt tình trạng bạo lực, biết cách ứng phó với những hành vi bạo lực trong gia đình để tránh tổn thương cho bản thân và con cái. Cũng chính từ hoạt động của mô hình, nhiều anh, chị trước đây là nạn nhân, là người gây ra bạo lực gia đình đã trở thành những tuyên truyền viên nòng cốt, tích cực tham gia các hoạt động cộng đồng, tạo sức ảnh hưởng lớn trong truyền thông.
Không chỉ làm tốt vai trò trong các buổi sinh hoạt của mô hình, nhóm truyền thông nòng cốt còn phát huy tốt trong các sự kiện truyền thông cộng đồng lớn của tỉnh như: Tọa đàm về "Mất cân bằng giới tính khi sinh và trách nhiệm của chúng ta"; Giao lưu mô hình truyền thông lồng ghép với chủ đề "Giới và mất cân bằng giới tính khi sinh"; mít tinh “Mất cân bằng giới tính khi sinh”, Giao lưu nghệ thuật với chủ đề “Trao lời yêu thương” nhân Ngày Quốc tế xóa bỏ bạo lực với phụ nữ và trẻ em gái 25/11...
Điểm mấu chốt thành công của mô hình phải kể đến là đội ngũ ban quản lý được lựa chọn hội tụ khá đầy đủ các tiêu chuẩn, được đào tạo bài bản qua các khóa tập huấn từ nội dung, kỹ năng điều hành sinh hoạt đến các phương pháp sáng tạo trong truyền thông thay đổi hành vi. Với phương châm, học đi đôi với hành, ở tất cả các khóa tập huấn đều dành 50% cho thực hành tại lớp học hoặc diễn tập thực tế tại các mô hình. Chính bởi vậy, kiến thức, kỹ năng và phương pháp điều hành của ban quản lý khá tốt, nhiều chị trưởng thành hơn khi đảm nhận vai trò chủ nhiệm mô hình.
Sau 3 năm triển khai thí điểm, mô hình truyền thông lồng ghép đã tạo được sức ảnh hưởng lớn đến cộng đồng dân cư, được sự đánh giá cao của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, sự ủng hộ của các thành viên tham gia mô hình cũng như cộng đồng. Với hướng đi lồng ghép các nội dung cần truyền thông và áp dụng những phương pháp tích cực, sáng tạo vào các kỳ sinh hoạt là một kinh nghiệm hay giúp cho các CLB đã được thành lập tăng tính hiệu quả và duy trì tính bền vững.
