Kỹ năng giúp phụ nữ nông thôn, miền núi khởi nghiệp số hiệu quả

Với quan điểm "bán hàng online không cần vốn, chỉ cần niềm tin và kỹ năng chia sẻ", chị Nguyễn Thị Bình (Giám đốc HTX Nông nghiệp và Dược liệu Thiên Phúc, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thương mại Điện tử Thái Nguyên) đã truyền cảm hứng cho nhiều phụ nữ bắt đầu hành trình khởi nghiệp số từ chính điều họ am hiểu nhất.

Học hỏi những kỹ năng quan trọng để bán hàng online hiệu quả

+ Trong bối cảnh kinh tế số phát triển mạnh mẽ, nhiều phụ nữ, nhất là ở nông thôn hay vùng khó khăn, mong muốn tìm cơ hội tăng thu nhập. Theo chị, họ nên bắt đầu từ đâu?

Tôi luôn nói với chị em rằng, ai cũng có thể bắt đầu, dù chưa có vốn. Chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh và đường truyền Internet ổn định là đủ. Nhưng trước khi nghĩ đến bán hàng, điều quan trọng nhất là biết rõ thế mạnh và sở thích của mình.

Mỗi người đều có điểm mạnh riêng, có người giỏi nấu ăn, có người khéo tay, có người chăm con giỏi, có người biết làm nông sản sạch. Hãy bắt đầu từ chính điều mình am hiểu.

Ví dụ, một chị ở xã miền núi có thể quay video chia sẻ cách trồng rau sạch, nuôi gà, hay cách chế biến món ăn địa phương. Một người mẹ có thể chia sẻ bí quyết chăm con khỏe, dạy con học giỏi. Khi bạn chia sẻ điều hữu ích, khán giả sẽ "biết – tin - yêu" bạn. Từ niềm tin đó, họ sẽ tự nhiên muốn mua sản phẩm mà bạn giới thiệu.

Những hình ảnh giản dị về lao động thường nhật của người phụ nữ miền núi thường xuyên được chị Bình giới thiệu trên các nền tảng số - Ảnh: T.T

+ Tuy nhiên, nhiều phụ nữ vẫn lo ngại rằng bán hàng online phải có sẵn vốn hoặc hàng trong tay?

Thực tế không cần. Hiện nay có rất nhiều hình thức bán hàng liên kết, làm cộng tác viên, hoặc bán hàng ký gửi. Khi bạn có kênh riêng và người theo dõi, bạn có thể đăng bài giới thiệu sản phẩm của người khác, hưởng hoa hồng cho mỗi đơn bán được. Tôi gọi đó là "bán hàng online không cần vốn, chỉ cần niềm tin và kỹ năng chia sẻ".

Tuy nhiên, để người khác tin tưởng, bạn phải chọn sản phẩm thật, rõ nguồn gốc, và trải nghiệm thực tế trước khi chia sẻ. Bán hàng là bán niềm tin, mà niềm tin chỉ có được nếu bạn nói thật, sống thật.

+ Theo chị, đâu là kỹ năng quan trọng nhất để bán hàng online hiệu quả?

Có 3 kỹ năng cơ bản mà chị em nào cũng nên học. Đầu tiên là kỹ năng sử dụng điện thoại và mạng xã hội. Cần biết chụp ảnh, quay video ngắn, viết vài dòng giới thiệu đơn giản, biết tạo tài khoản Facebook, Zalo, TikTok… Chỉ cần xem video hướng dẫn trên YouTube, hoặc tham gia các lớp tập huấn do Hội Liên hiệp Phụ nữ tổ chức là có thể làm được.

Thứ hai là kỹ năng kể chuyện. Người mua hàng bây giờ không chỉ mua sản phẩm, họ mua câu chuyện và cảm xúc. Nếu bạn kể được câu chuyện của chính mình, chẳng hạn như vì sao bạn chọn sản phẩm đó, bạn đã dùng và thấy tốt thế nào…, người nghe sẽ đồng cảm và tin tưởng.

Tiếp theo là kỹ năng chăm sóc khách hàng. Sau khi bán hàng, hãy hỏi khách cảm nhận, hướng dẫn họ sử dụng, gửi lời cảm ơn. Sự chu đáo sẽ tạo nên mối quan hệ lâu dài và khách hàng cũ sẽ quay lại, thậm chí giới thiệu thêm người mới.

Sức hút từ những điều chân thật

+ Với chị em ở vùng sâu, vùng xa, việc tiếp cận công nghệ và khách hàng online có khó không?

Ban đầu có thể khó, nhưng không hề "bất khả thi". Tôi đã thấy nhiều tấm gương phụ nữ dân tộc thiểu số rất giỏi. Họ biết quay video giới thiệu sản phẩm bằng điện thoại, biết livestream và bán hàng đến khắp mọi miền. Chẳng hạn, một nhóm phụ nữ người Dao ở Thái Nguyên đã mở trang Facebook giới thiệu mật ong rừng, gừng đá, chè Shan tuyết. Họ cùng nhau học cách chụp ảnh, viết mô tả… và chỉ trong vài tháng đã có khách từ Hà Nội, Đà Nẵng, TPHCM đặt mua.

Chị em nông thôn có lợi thế là nguồn hàng thật, tự nhiên, đáng tin cậy. Nếu biết kể câu chuyện về vùng đất, về sản phẩm, thì đó chính là sức hút lớn nhất.

+ Chị có lời khuyên gì để chị em vượt qua tâm lý ngại ngùng, tự ti khi xuất hiện trước ống kính hay trên mạng xã hội?

Tôi hiểu điều đó, vì chính tôi cũng từng ngại. Nhưng tôi luôn nói với chị em rằng: "Không ai sinh ra đã biết nói hay, chỉ cần nói bằng cái tâm, bằng sự thật, là người khác sẽ nghe". Chị em có thể bắt đầu bằng việc không cần xuất hiện mặt, chỉ quay sản phẩm hoặc ghi lại đôi bàn tay đang làm việc, giọng nói của mình. Khi đã quen, ta có thể dần tự tin hơn. Quan trọng nhất là đừng sợ sai, vì chỉ khi làm rồi, ta mới tiến bộ được.

+ Ngoài bán hàng, việc chia sẻ kiến thức, kỹ năng có thể giúp chị em tạo sinh kế thế nào?

Bán hàng online thực chất không chỉ là buôn bán, mà là tạo giá trị và sinh kế bền vững. Khi bạn chia sẻ điều mình biết, ví dụ dạy cách làm bánh, hướng dẫn trồng rau, hoặc dạy người khác làm video… là bạn đang trao kỹ năng, trao nghề. Nhiều chị em sau khi thành thạo đã mở lớp dạy online, trở thành huấn luyện viên nhỏ, hay làm cộng tác viên cho các dự án địa phương. Có người còn trở thành "đại sứ" quảng bá sản phẩm OCOP của quê mình. Như vậy, từ việc học công nghệ, họ vừa tăng thu nhập, vừa góp phần phát triển cộng đồng.

Phụ nữ xã Yên Phú, Tuyên Quang bán thanh long trên nền tàng sổ với chiếc điện thoại cầm tay - Ảnh: T.T

Hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhất

+ Theo chị, vai trò của các tổ chức, đặc biệt là Hội Liên hiệp Phụ nữ, trong việc hỗ trợ chị em chuyển đổi số là gì?

Tôi cho rằng vai trò của Hội rất quan trọng. Hội là cầu nối để phụ nữ nông thôn tiếp cận công nghệ và kiến thức mới. Khi tổ chức các lớp tập huấn, các hội thảo về thương mại điện tử, Hội không chỉ dạy kỹ năng bán hàng, mà còn khơi dậy tinh thần tự tin, dám làm, dám khởi nghiệp.

Tôi từng tham gia nhiều buổi tập huấn và chứng kiến sự thay đổi rõ rệt: Từ những người rụt rè, sợ cầm điện thoại, sau vài buổi học, họ đã có thể tự quay video, tạo fanpage và bán được hàng thật sự.

+ Vậy theo chị, đâu là điều quan trọng nhất để chị em khởi đầu thành công?

Điều quan trọng nhất là niềm tin vào chính mình. Dù ở thành phố hay vùng núi, phụ nữ đều có khả năng học hỏi, sáng tạo và làm chủ công nghệ. Hãy bắt đầu từ điều nhỏ nhất, như một bài đăng, một bức ảnh, một video chia sẻ… và kiên trì mỗi ngày.

Bán hàng online không phải là "đi xin" hay "làm thêm", mà là một nghề thực thụ, giúp phụ nữ chủ động về kinh tế, tự tin hơn trong cuộc sống.

+ Xin cảm ơn chị!