Dự án “Truyền thông thay đổi hành vi hút thuốc lá trong nhà”
Dự án truyền thông thay đổi hành vi hút thuốc lá trong nhà được tài trợ bởi tập đoàn Rockefeller nhằm giải quyết một trong những mục tiêu cụ thể của chính sách phòng chống tác hại thuốc lá quốc gia là “bảo vệ quyền và sức khoẻ của người không hút thuốc lá được sống trong bầu không khí không khói thuốc”.
Hút thuốc lá đang là một trong những nguyên nhân chính của nhiều căn bệnh nguy hiểm. Trên thế giới hàng năm có khoảng 4 triệu người chết vì các bệnh có liên quan tới hút thuốc lá. Tỉ lệ hút thuốc lá ở đàn ông Việt
Những người không hút thuốc nhưng hít phải khói thuốc được gọi là những người hút thuốc bị động. Hiện nay chúng ta chưa có một điều tra quốc gia về tình trạng hút thuốc thụ đông. Nhưng một ngiên cứu gần đây ở hai phường nội thành Hà Nội cho thấy tỉ lệ tiếp xúc với khói thuốc lá khá cao tới mức 50%. Tỷ lệ tiếp xúc với khói thuốc lá của các bà mẹ và trẻ em là 56%.
Đặc biệt sự tiếp xúc của trẻ em với khói thuốc là một nguy cơ có hại cho sức khoẻ của thế hệ tương lai. Trẻ em phải hít khói thuốc từ những người lớn hút thuốc ở nơi trẻ sống, vui chơi và giải trí. Khói thuốc lá cũng là nguyên nhân của một số bệnh cho trẻ em nếu có tiếp xúc thường xuyên với khói thuốc như viêm đường hô hấp trên và dưới, hen suyễn, viêm tai...
Dự án truyền thông thay đổi hành vi hút thuốc lá trong nhà được tài
Hải Phòng được chọn là nơi thí điểm cho dự án truyền thông thay đổi hành vi hút thuốc trong nhà vì Hải Phòng có những đặc điểm tương tự với một số các tỉnh thành khác của Việt
Để đạt được mục tiêu chung là
Bảo vệ sức khoẻ và quyền của người không hút thuốc ở Việt nam bằng cách giảm tiếp xúc thụ động với khói thuốc. Dự án có Mục tiêu cụ thể là:
Trong vòng 6 tháng, 75% những người hút thuốc lá tại nhà (chủ yếu là nam) trong số 150.000 hộ gia đình ở Thành phố Hải phòng không hút thuốc gần vợ, con và những người không hút thuốc lá khác trong gia đình.
Các hoạt động chủ yếu của dự án là
* Thiết kế các sản phẩm và phương tiện truyền thông
Các thông điệp tập nhằm thông báo tác hại của thuốc lá và hút thuốc lá bị động tới sức khoẻ. Các lời khuyên “không hút thuốc gần người khác” và cách bỏ thuốc lá. Các tờ hướng dẫn cho các cán bộ
Trong quá trình thiết kế thông điệp và các tài liệu truyền thông, các cuộc thảo luận nhóm và phỏng vấn sâu được thực hiện để thử nghiệm tính thích hợp, dễ hiểu và tính hấp dẫn của các tài liệu truyền thông.
* Sản xuất và phân phát các sản phẩm truyền thông
VINACOSH và tổ thư ký dự án tại Hải Phòng sẽ liên hệ với các cơ quan truyền thông để sản xuất các sản phẩm truyền thông. Các tờ thông tin về tác hại của thuốc lá và các biện pháp thay đổi hành vi hút thuốc trong nhà sẽ được chuyển tới 15.000 hộ gia đình thuộc quận Lê Chân, Kiến An và An Hải. Các tờ hướng dẫn truyền thông về PCTHTL sẽ chuyển tới những cán bộ tuyên truyền của hội phụ nữ, thanh niên, giáo viên. Quà tặng có biểu tượng PCTHTL sẽ được phát cho các em học sinh những người có cha mẹ cam đoan “không hút thuốc trong nhà hoặc gần những người khác”.
* Huy động sự tham gia của chính quyền và cộng đồng
Các hoạt động huy động chính quyền và cộng đồng nhằm đảm bảo cam kết của các đối tác tham gia dự án thông qua hàng loạt các cuộc mít tinh và hội thảo tại tuyến trung ương, tại Thành phố Hải Phòng, tại các huyện và các xã. Dự án có sự tham gia của:
- Lãnh đạo Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo và lãnh đạo Thành phố Hải Phòng sẽ phát biểu trên vô tuyến về mục đích của dự án và kêu gọi sự tham gia của các cấp các ngành
- Hội Phụ nữ các cấp từ tỉnh đến xã sẽ là đối tác của dự án, là những người cung cấp thông tin, vận động và giám sát các hoạt động truyền thông của dự án tại các cấp.
- Đoàn thanh niên các cấp là đối tác của dự án, hoạt động của họ cũng giống như Hội phụ nữ, vận động, tuyên truyền và cổ vũ người hút thuốc lá thay đổi hành vi.
- Y tế các cấp có trách nhiệm giáo dục, vận động người hút thuốc lá thay đổi hành vi tại cộng đồng và tại các cơ sở y tế.
- Trường phổ thông: Trong dự án COMBI, 300.000 học sinh phổ thông được huy động để chuyển tờ thông tin về cho cha, mẹ của các em. Các buổi sinh hoạt ngoại khoá về tác hại của thuốc lá được thực hiện trong các trường tiểu học kết hợp với các quà tặng có in các thông điệp về phòng chống tác hại thuốc lá cho các em sẽ có tác động làm giảm tỷ lệ hút thuốc trong các em học sinh và ngăn chặn sự bắt đầu hút thuốc ở tuổi học đường.
- Giáo viên trong trường là những người trung gian giữa các em học sinh và dự án, có trách nhiệm giảng giải cho học sinh về các tờ cung cấp thông tin và động viên học sinh thực hiện đúng trách nhiệm của mình.
* Đánh giá dự án
Hiệu quả của dự án được đánh giá bằng một nghiên cứu đánh giá sau 6 tháng kể từ khi thực hiện dự án. Kết quả nghiên cứu là bài học kinh nghiệm để áp dụng cho các chương trình sau. Nếu dự án thành công, mô hình của dự án sẽ được áp dụng rộng rãi ở các tỉnh khác của Việt
Dự án được thực hiện từ 8/2002 đến 7/2003 với mong đợi những người hút thuốc sẽ không hút thuốc gần vợ con. Hiệu quả của dự án được đánh giá và thành công của dự án sẽ được phát triển rộng ra các tỉnh khác trong phạm vi cả nước
