Bác lại về với sống núi quê mình

Bác ra đi khi quê mình lại vừa qua một trận thiên tai kinh hoàng. Biết bao người dân nghèo đang gồng mình chống chọi với cái đói, cái rét và cả sự mất mát cho những ngày tháng còn dài phía trước. Ngày chị Hồng Anh (con gái của Đại tướng Võ Nguyên Giáp) chưa đi xa, có lần chị chuyện trò cùng cháu: “Ba mình luôn thương nhớ quê nhà. Khi tuổi càng cao, sức càng yếu, nỗi nhớ quê càng da diết trong lòng ông cụ. Không ngày nào cụ không bảo con cháu đọc cho cụ nghe những thông tin liên quan đến quê nhà. Mỗi lần nghe tin miền Trung, nghe tin Quảng Bình bị bão lũ, cụ buồn lắm, cụ giục các con, các cháu mau chung tay giúp đỡ bà con qua cơn hoạn nạn. Mình hiểu tình cảm của ba mình dành cho quê hương sâu nặng thế nào nên mỗi lần như vậy, mình rất thương ông cụ”.

Cháu nhớ lần đầu tiên, cháu - một phóng viên nhút nhát ở quê hương Quảng Bình được gặp Bác là một ngày giữa mùa thu năm 2004... Hồi đó, cháu đi công tác ra Hà Nội nên tranh thủ đến nhà riêng của bác để chơi với chị Hồng Anh (cháu và chị Hồng Anh là bạn). Khi cháu ra về, đi ngang qua phòng ăn, lúc đó hai bác đang ăn cơm. Nhìn thấy cháu, bác vẫy cháu lại gần và bảo ngồi xuống ăn cơm với hai bác. Cháu xin phép phải đi ngay vì xe đang đợi. Bác nắm tay cháu rất chặt rồi bảo: “Cháu về, cho bác gửi lời thăm bà con mình ở trong đó nghe”. Tay bác ấm áp và ánh mắt bác trìu mến, mãi mãi cháu sẽ không bao giờ quên được.

Có lần cháu và đoàn làm phim của Đài PT- TH Quảng Bình xin phép được làm phim về bác, bác hóm hỉnh hỏi: “Cháu muốn làm phim về bác như thế nào, muốn bác diễn ra sao thì cứ nói, hôm nay, bác làm theo ý đạo diễn”. Cháu cũng bắt chước trả lời bác bằng giọng nói vui: “Mọi ngày bác làm gì, làm như thế nào và bác thích làm gì thêm cho cháu quay phim thì bác cứ làm như thế, cháu quay y như bác đã làm”.  Câu trả lời của bác ôn tồn và rất đúng chất giọng Quảng Bình khiến cháu thấy bác thật gần gũi: “Nhưng khi mô xong cảnh thì hô cắt để bác dừng nghe”. Bây giờ cháu càng hiểu chính cách bác trao đổi đã giúp cháu tự tin hơn khi tác nghiệp.

Ngày sinh nhật bác, cháu và các đồng nghiệp đã chọn những hình ảnh mà chúng cháu nghĩ là đẹp nhất trong những lần bác về thăm quê để tặng bác và tặng các khản giả Quảng Bình thân yêu. Đó là hình ảnh bác đứng trên thuyền xuôi dòng Kiến Giang xem trai gái Lệ Thủy bơi thuyền trong ngày Quốc khánh 2/9; là cảnh bác gặp lại người bạn thuở thiếu thời; là đêm trăng bác cùng các con ngồi bên thềm nhà ở quê An Xá uống nước dừa; là cảnh bác vỗ tay hát hò khoan cùng đội văn nghệ xã; là bên bãi biển Nhật Lệ, bác với mẹ Nghèng (người mẹ anh hùng 40 năm trồng cây chắn cát) hai mái đầu bạc trắng đang chụm lại cùng tưới cho những mầm cây phi lao xanh non. Và hình ảnh mà cháu cứ muốn ngắm đi ngắm lại mãi, đó là bác nằm trên cánh võng giữa rừng phi lao xanh ngắt, biển hát rì rào, rừng phi lao vi vu… và gương mặt bác, nụ cười của bác vô cùng thanh thản, yên bình.

Cháu đọc nhiều, nghe kể nhiều về bác, lại may mắn được gặp bác nên cháu thương bác như người ông ruột thịt của mình. Bác đã đi qua bao cuộc chiến chinh, mất còn; đã đau biết bao nỗi đau của đất nước, nhân dân khi mất đi những người con thân yêu. Trái tim bác cũng đã biết bao nhiêu lần đau đớn cho những mất mát trong chiến tranh và cả khi đã hòa bình. Cháu như đứa cháu nhỏ chỉ mong cho ông mình có những giây phút thật bình yên, thanh thản. Và dường như, mỗi khi trở về quê nhà, bác lại tìm được những cảm giác quý giá ấy sau bao chặng đường gian truân của một vị tướng hết lòng vì dân, vì nước.

Bác kể: “Ra đi trên dòng sông này, làm sao mà có thể quên được sông núi hiền hòa của quê hương. Sông Kiến Giang, núi Đầu Mâu, phá Hạc Hải và con đường độc đạo xuyên qua núi rừng Trường Sơn hùng vĩ… Làm sao có thể quên ngôi nhà của ông bà để lại. Thuở nhỏ, đêm nằm nghe mẹ ngâm vè thất thủ Kinh Đô, nghe cha kể chuyện Tôn Thất Thuyết phò vua Hàm Nghi đánh Tây mà thấy thương nước, thương dân… Có thể nói quê hương, gia đình đã hun đúc nên tình cảm trong tôi, quyết định con đường đi của tôi…”

Cháu nhớ, lần chia tay ở đèo Ngang, bác đã cười mà trả lời khi phóng viên hỏi bao giờ bác lại trở về thăm quê rằng: “Tôi có phải trai gái đâu mà hò hẹn, Quảng Bình là quê hương tôi, khi nào tôi nhớ quê thì tôi lại về thăm quê thôi”.

Bây giờ thì bác có thể về quê vĩnh viễn được rồi phải không bác? Hồn quê luôn ở trong tim bác, nên giờ bác lại trở về, thanh thản giữa hồn quê!

Chị Hồng Anh từng nói: “Với ba mình, tình yêu quê hương đã hòa vào tình yêu đất nước. Nếu nhân dân Quảng Bình hiểu được tình cảm trong lòng ba mình thì cũng như mình, sẽ thấy càng thương ông cụ”.

Một người bạn vừa nhắn cho cháu: “Đã biết rồi sẽ đến thời khắc “Cụ” phải ra đi, sao thấy lòng vẫn chông chênh, thao thiết như vừa mất một người tri kỉ”. Cũng như cháu, như người bạn của cháu, cháu tin rằng, hơn 80 vạn người dân Quảng Bình đều cảm nhận và thấu hiểu nỗi lòng của bác, vì với Quảng Bình, anh Văn, bác Văn là niềm tin, là ngọn lửa ấm áp trong mỗi gia đình bao nhiêu năm qua và sẽ là mãi mãi!

Bác ơi, suốt cuộc đời mình, bác đã “Dĩ công vi thượng” như lời cụ Hồ đã chia sẻ với bác trong một đêm đông giữa núi rừng Pắc Bó. Bác sẽ lại về với sông núi quê hương, nghe nước Kiến Giang êm đềm chảy, nghe nhịp chèo khua theo điệu hò khoan trên sông nước quê hương. Bác sẽ cùng các vị tiền bối của quê hương như Nguyễn Hữu Cảnh, Dương Văn An, Hoàng Hối Khanh… và những người bạn, người em đã cùng bác đi qua hai cuộc chiến chinh đi thăm lại núi Bút, non Nghiên, rồi lội xuống “ruộng su” (ruộng sâu) Lệ Thủy vui cùng người dân quê hôm sớm. Giữa quê mình. bác sẽ bình yên an nghỉ…

Cho cháu, đứa cháu nhỏ nơi quê nhà được thắp một nén hương lòng, nhưng không phải để tiễn biệt bác mà để đón bác trở về an nghỉ trong lòng đất mẹ Quảng Bình yêu thương!