Công tác giáo dục sức khỏe sinh sản vị thanh niên từ mô hình “Trẻ em trai và trẻ em gái”.

Những vụ việc đau lòng về em gái là vị thanh niên, thậm chí là thiếu niên trở thành nạn nhân của những vụ xâm hại tình dục, bị buôn bán; những em gái sớm phải trả giá bằng cả nhân phẩm và tương lai của mình từ sự ngộ nhận, ngây thơ và dễ dãi trong tình yêu; em trai vị thành niên có hành vi tình dục không an toàn, có lối sống buông thả dễ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục như giang mai, lậu, HIV/AIDS … đã và đang là nỗi băn khoăn, bức xúc của gia đình, xã hội.

Nguyên nhân của tình trạng trên đến từ nhiều phía nhưng chủ yếu là từ những bất cập trong giáo dục gia đình, giáo dục giới tính, tình dục. Trong xu thế hội nhập mang tính toàn diện hiện nay, có một bộ phận không nhỏ thanh thiếu niên trở nên thụ động, mất định hướng trong việc tiếp nhận thông tin, tiếp nhận lối sống ngoại lai. Trong khi đó, người lớn, vì những rào cản về văn hóa, những định kiến xã hội, chúng ta thường né tránh việc đề cập, e ngại cung cấp thông tin hoặc thảo luận những vấn đề liên quan đến đời sống tình dục nhằm hướng dẫn và trang bị cho các em những kiến thức cần thiết trong cuộc sống .

Chính vì vậy, công tác giáo dục cho các bà mẹ có con độ tuổi vị thành niên và giáo dục cho trẻ vị thành niên được Nghị quyết Đại hội Phụ nữ toàn quốc lần thứ X xác định là 1 trong 8 chỉ tiêu cơ bản của nhiệm kỳ (2007-2012): 60% trở lên bà mẹ có con dưới 16 tuổi được phổ biến, hướng dẫn kiến thức, phương pháp nuôi dạy con. .

Nhằm hỗ trợ các bà mẹ và em gái có cách nhìn nhận mới, có kiến thức, có kỹ năng để có thể chủ động tâm sự, chia sẻ những vấn đề về cuộc sống, tình yêu và tình dục an toàn, giúp con em mình tự tin, biết và dám bảo vệ mình, trung ương Hội LHPN Việt Nam đã triển khai thực hiện mô hình: “Tạo sự gắn kết giữa thanh niên và cha mẹ”. Trong 3 năm hoạt động, từ tháng 9/2008 đến tháng 9/2010 tại 2 phường Phan Đình Phùng và Gia Sàng - TP Thái Nguyên, mô hình được triển khai dưới hình thức các CLB: Trẻ em trai vị thành niên, Trẻ em gái vị thành niên và Bà mẹ có con trong độ tuổi vị thành niên, Hội LHPN tỉnh đã rút ra những kinh nghiệm quý báu trong triển khai hoạt động, hỗ trợ giải quyết các vấn đề cấp thiết trong giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên. Các kỳ sinh hoạt CLB đã giúp các bà mẹ có con trong độ tuổi vị thành niên nắm được kỹ năng nuôi dạy, trò chuyện giữa mẹ và con, giáo dục kỹ năng sống, chăm sóc SKSS, vấn đề giới và sức khỏe tình dục… cho con em mình. Các thành viên CLB đã được tiếp cận thông tin về giới tính, tình dục, các biện pháp tránh thai, các bệnh lây truyền qua đường tình dục, cách phòng chống lây truyền HIV/AIDS, giới và bạo lực ..., những vấn đề mà trước đây họ không biết bắt đầu từ đâu, từ ai và giải quyết như thế nào hoặc còn cảm thấy e dè, ngại ngùng, tránh đề cập, hoặc khi các em tự tìm hiểu thì bị đánh giá là tò mò, là không ngoan, là cầm đèn chạy trước ô tô, vẽ đường cho hươu chạy... Thông qua các hình thức như trò chơi, hình vẽ, hộp câu hỏi với sự hướng dẫn của các giảng viên, đặc biệt là thái độ tôn trọng và sẵn sàng chia sẻ, giải thích thỏa đáng những thắc mắc, những câu hỏimà các thành viên đưa ra, cùng nhau tìm ra cách hiểu, cách giải quyết vấn đề tốt nhất ... đã từng bước thay đổi được nhận thức của các thành viên, từ đó xác định được hành vi đúng đắn trong cuộc sống và các mối quan hệ, nhất là xây dựng sự gắn kết giữa cha mẹ với con cái, sự gắn kết giữa các thành viên trong câu lạc bộ. Các bà mẹ qua sinh hoạt đã nâng cao kỹ năng trò chuyện với con về giới tính, tình dục, hướng cho con đến những hành vi đúng để đảm bảo an toàn trong quan hệ tình dục, phòng tránh quan hệ tình dục ở tuổi vị thành niên, biết cách đề phòng với những cạm bẫy ngoài xã hội. Các em gái , em traitrong CLB cũng đã biết cách chia sẻ với cha mẹ, với bạn bè những vấn đề mà độ tuổi mới lớnchưa hiểu, từ đó tạo niềm tin cho các em.

Trong thời gian triển khai, mô hình đã nhận được sự quan tâm của lãnh đạo từ trung ương đến cơ sở, đặc biệtlà sự quan tâm của cấp ủy chính quyền địa phương, tạo điều kiện về nguồn lực con người, cơ sở vật chất, địa điểm sinh hoạt. CLB cũng nhận được sự đồng tình ủng hộ, đánh giá tốt của cán bộ, hội viên phụ nữ và người dân trong cộng đồng, sự vào cuộc của các ngành, đoàn thể như:Đoàn thanh niên, Dân số, Nhà trường...

Với những tác động tích cực giáo dục trẻ em tuổi vị thành niên thông qua hoạt động của mô hình Tạo sự gắn kết giữa cha mẹ và con tuổi vị thành niên, trong thời gian tới Hội LHPN tỉnh sẽ tiếp tục chỉ đạo triển khai, sơ kết, đánh giá, rút kinh nghiệm để nhân mô hình ra diện rộng. Đó cũng là những định hướng cơ bản để TW Hội LHPN Việt Nam trong xây dựng đề án “Giáo dục 5 triệu bà mẹ nuôi dạy con tốt ” giai đoạn 2010-2015 đã được Chính phủ phê duyệt ngày 19 tháng 5 năm 2010.