Giải pháp nào để đạt mục tiêu tỷ lệ nữ lãnh đạo, quản lý?

Đây là vấn đề được nhiều đại biểu đề cập tại phiên họp toàn thể lần thứ 14 của Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội cho ý kiến về Báo cáo về tình hình thực hiện pháp luật bình đẳng giới và mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới năm 2018 và 6 tháng đầu năm 2019 sáng 7/8.

Tại phiên họp, báo cáo về tình hình thực hiện các mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Thị Hà cho biết, có 10 chỉ tiêu thống kê được đến thời điểm tháng 6/2019 đã tiệm cận đạt, đạt và vượt so với yêu cầu của Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011 – 2020.

Theo đó, tỷ lệ tạo việc làm mới cho lao động nữ vẫn đạt ở mức 48%; tỷ lệ biết chữ của nữ trong độ tuổi từ 15 -60 là 97,37%, tỷ lệ dân tộc thiểu số biết chữ là 92,75% (vượt 2,75%); cơ bản 100% hệ thống thông tin cơ sở tại các xã/phường/thị trấn đều dành thời lượng phát sóng cho các nội dung liên quan đến bình đẳng giới; 100% Đài phát thanh và đài truyền hình ở trung ương và địa phương có chuyên mục, chuyên đề nâng cao nhận thức về bình đẳng giới.

Bố trí đủ cán bộ làm công tác bình đẳng giới; hình thành đội ngũ cộng tác viên, tình nguyện viên tham gia công tác bình đẳng giới, vì sự tiến bộ của phụ nữ. 100% cán bộ, công chức, viên chức làm công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ ở các cấp, các ngành được tập huấn nghiệp vụ ít nhất một lần. 100% thành viên các Ban soạn thảo, Tổ biên tập xây dựng dự thảo văn bản quy phạm pháp luật được xác định có nội dung liên quan đến bình đẳng giới hoặc có vấn đề bất bình đẳng giới, phân biệt đối xử về giới được tập huấn kiến thức về giới, phân tích giới và lồng ghép giới...

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Nguyễn Thị Hà, có 04 chỉ tiêu tuy vẫn không đạt nhưng có tiến bộ so với năm 2017. Trong đó, đối với chỉ tiêu tỷ lệ bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ có lãnh đạo chủ chốt là nữ chỉ đạt 47%. Tính đến tháng 4/2019, có 14/128 nữ Phó Bí thư, 8/63 Chủ tịch Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, 31 nữ Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân cấp tỉnh; 18 nữ Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh. Và đến nay có 7/63 nữ Bí thư Tỉnh uỷ.

Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu ghi nhận những tiến bộ đã đạt được trong thời gian qua nhưng báo cáo cho thấy vẫn còn những tồn tại, hạn chế cần được nhìn nhận đánh giá rõ hơn. Các đại biểu lưu ý, Ủy ban cần có tiếng nói mạnh mẽ về các nội dung này và đề xuất có báo cáo trước Quốc hội.

Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình Nguyễn Ngọc Phương phản ánh những tồn tại về bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị là chưa có giải pháp nào hiệu lực, hiệu quả như việc bảo đảm cơ cấu nữ trong tỉnh ủy viên, bộ máy lãnh đạo của các bộ, sở, ngành. Do đó, đại biểu đề nghị có chỉ tiêu về giới trong bổ nhiệm cán bộ; hàng năm hoặc nhiệm kỳ các địa phương, bộ ngành phải có tổng kết thực hiện bình đẳng giới; làm tốt công tác tư vấn cho phụ nữ định hướng vươn lên.

Theo đại biểu Nguyễn Sơn (Hà Tĩnh), bình đẳng giới muốn đi vào chiều sâu phải đi vào những nội dung cụ thể, tạo điều kiện cơ hội cho phụ nữ tham gia chính trị trong đó có trách nhiệm của người lãnh đạo các cấp. Do đó cần phải có đoàn kiểm tra, làm việc với các tỉnh về việc chuẩn bị nhân sự cho đại hội các cấp, và HĐND các cấp.

Đại biểu Phạm Thị Thu Trang (Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh Quảng Ngãi) cũng cho rằng, chúng ta cần có những giải pháp mạnh hơn về vấn đề này. “Những đoàn  ĐBQH không có ĐBQH là nữ vậy đoàn đó có bị kiểm điểm không? Hiện tỷ lệ phụ nữ được bầu vào cấp ủy chỉ có 10% do đó cần giải pháp để phụ nữ tham gia vào bộ máy chính trị tại các cấp. Những nơi thực hiện không nghiêm phải được xử lý nghiêm mới đủ sức răn đe, nếu không tình trạng này vẫn sẽ xảy ra” - đại biểu Trang phát biểu. Theo đại biểu Trang, trước thời điểm bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND các cấp, Bộ LĐ-TB&XH cùng với Ban Tổ chức Trung ương nên sớm đi kiểm tra tại các tỉnh về cơ cấu nhân sự nữ.

Theo đại biểu Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội đây là vấn đề trầm kha diễn ra nhiều năm. “Chúng ta cứ nói đất nước phát triển, tiến bộ, nổi trên trường quốc tế nhưng khi quốc tế đánh giá về khoảng cách giới toàn cầu thì chúng ta lại liên tục tụt hạng về vị thế chính trị của phụ nữ, từ 69/144 năm 2017 xuống 77/149 năm 2018” - đại biểu Bùi Sỹ Lợi phân tích.

Đại biểu Bùi Sỹ Lợi cho rằng, nếu không chuyển biến về mặt nhận thức theo quan điểm của Đảng thì không giải quyết được vấn đề. “Đến địa phương thấy tỷ lệ phụ nữ tham gia vào hoạt động chính trị rất “lèo tèo”, trong khi điều tra dân số cho thấy tỷ lệ nữ lại cao hơn so với nam. Vấn đề là phụ nữ chiếm bao nhiêu trong cơ quan và bao nhiêu người làm lãnh đạo? chứ nhiều cơ quan chỉ có 1 nữ tham gia trong bộ máy cũng bảo có phụ nữ tham gia vào hoạt động chính trị là chưa ổn”- đại biểu Bùi Sỹ Lợi thẳng thắn.

Về các giải pháp, các đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương ban hành kế hoạch hành động, hoàn thiện pháp luật, lồng ghép thực hiện bình đẳng giới trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; tiếp tục quan tâm rà soát nguồn cán bộ nữ, đẩy mạnh đề án đào tạo lao động nữ đáp ứng cách mạng công nghiệp. Đối với Mặt trận Tổ quốc tiếp tục tuyên truyền tăng cường giám sát, phản biện xã hội, đẩy mạnh thông tin tuyên truyền thực hiện pháp luật, nâng cao nhận thức trong thực hiện bình đẳng giới.