Đội ngũ nữ trí thức khoa học xã hội – những cơ hội và thách thức trong thời kỳ hội nhập

13/03/2010
Trong tiến trình lịch sử phát triển của đất nước, cho dù vào thời kỳ nào thì Phụ nữ Việt Nam vẫn luôn là một nguồn nhân lực trí tuệ dồi dào có nhiều đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ngày nay, với tỷ lệ chiếm trên 51% lực lượng lao động xã hội, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, phụ nữ Việt Nam ngày càng khẳng định vai trò vị trí quan trọng của mình trong xã hội và có những đóng góp đáng trân trọng được xã hội thừa nhận...

Trong xu thế phát triển của thời đại, hoà cùng sự phát triển đi lên của phụ nữ cả nước nói chung và đội ngũ nữ cán bộ trí thức nói riêng, đội ngũ nữ trí thức khoa học xã hội trong những năm qua ngày càng khẳng địnhnhững đóng góp to lớn của mình trong sự nghiệp xây dựng và phát triển của ngành nói riêng và trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước nói chung.

Song, trước yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nước, đặcbiệt trong xu thế hội nhập mở cửa hiện nay, trước sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của nền kinh tế tri thức củanhân loại ở thế kỷ XXI, người phụ nữ nói chung và đội ngũ nữ trí thức khoa học xã hội nói riêng đang đứng trước những cơ hội và thách thức mới.

Cơ hội: đất nước ta có nhiều tiềm năng về tài nguyên lao động, đặc biệt là tiểm năng tinh thần, trí tuệ, nhân dân ta có phẩm chất tốt đẹp sống trong xã hội có nền nếp, chính trị ổn định và môi trường hoà bình, hợp tác quốc tế trong xu thế hội nhập. Trong bối cảnh hội nhập, nữ cán bộ có nhiều cơ hội cập nhật kiến thức để mở rộng tri thức và nâng cao kỹ năng nghề nghiệp bằng nhiều hình thức đào tạo: tập trung, tại chức, trực tuyến từ xa qua truyền hình, internet…

Hội nhập cũng tạo cơ hội để lựa chọn nghề nghiệp, công việc phù hợp với năng lực, sở trường của mình. Có thể lựa chọn ngành học phù hợp khi được đi đào tạo ở nước ngoài bằng ngân sách nhà nước. Hội nhập, mở cửa tạo cơ hội cho cán bộ khoa học nói chung và nữ cán bộ khoa học nói riêng tham gia hội nghị, hội thảo khoa học trong và ngoài nước trên rất nhiều diễn đàn đang diễn ra hàng ngày ở mọi ngành cấp

Thách thức: công cuộc đổi mới ở nước ta tuy đã đạt được những thành tựu to lớn, song trước mắt còn nhiều khó khăn: nền kinh tế đât nước ta còn kém phát triển, nhất là về KH&CN, mức sống của nhân dân còn thấp, nhiều vấn đề văn hóa, xã hội bức xúc và gay gắt chậm được giải quyết như: vấn đề việc làm, nhà ở, buôn bán ma tuý, mại dâm… trong khi đó cuộc cạnh tranh trên thế giới ngày càng quyết liệt, bốn nguy cơ mà Đảng đã chỉ ra như: tụt hậu xa hơn về kinh tế so với nhiều nước so vớinhiều nước trong khu vực và trên thế giới; nguy cơ chệch hướng xã hội chủ nghĩa; nạn tham nhũng và tệ quan liêu; nguy cơ diễn biến hoà bình do các thế lực thù địch gây ra, vẫn còn tồn tại và diễn biến phức tạp, đan xen và tác động lẫn nhau.

Những thách thức trên đã và đang là nguyên nhân dẫn tới hạn chế đến sự đu tư của xã hội đối với đội ngũ trí thức khoa học xã hội Việt Nam, từ đó gián tiếp làm hạn chế sự phát triển và phát huy vai trò của đội ngũ này.

Bên cạnh đó, những yêu cầu mới đối với đội ngũ nữ cán bộ khoa học đặt ra ngày càng cao: kiến thức về chuyên môn phải sâu, rộng, hiện đại; ngoại ngữ, tin học phải thành thạo, có kỹ năng ngoại giao, giao tiếp tốt. Đó là những yêu cầu không đơn giản trong khi tư tưởng trọng nam khinh nữ vẫn còn lẩn khuất đâu đó trong chúng ta. Với nữ giới, để có được tri thức cao, để có thể được đi học, được thành đạt còn nhiềuníu kéo từ phía gia đình, đồng nghiệp, thậm chí ngay cả từ bạn đồng giới. Làm khoa học đối với nam giới đã khó, đối với nữ lại càng khó hơn. Ngoài việc phải đi làm hàng ngày ở cơ quan như nam giới, nữ giới còn phải thực hiện thiên chức của người vợ, người mẹ, phải nuôi con, lo toan công việc nội trợ,…

Sự nghiệp đổi mới đất nước và xu thế mở cửa, hội nhập của đất nước đã và đang đặt ra những yêu cầu mới đối với đội ngũ nữ trí thức nói chung và đội ngũ nữ trí thức khoa học xã hội nói riêng. Những yêu cầu mới đối với đội ngũ trí thức khoa học xã hội Việt Nam nói chung là:

1. Nghiên cứu, nắm vững Chủ nghĩa Mac-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm cơ sở lý luận, kim chỉ nam cho hoạt động của mình.

Sở dĩ phải nghiên cứu, nắm vững Chủ nghĩa Mac-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh vì Chủ nghĩa Mac-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là hệ thống lý luận khoa học có tính định hướng cho quá trình tư duy, hoạt động khoa học sáng tạo của người trí thức tạo ra thế giới quan và phương pháp luận đúng đắn, khoa học, cách mạng.

2. Không ngừng học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn, có trình độ chuyên môn giỏi kết hợp với khả năng tổ chức quản lý sử dụng các kết quả nghiên cứu vào thực tiễn.

3. Có hiểu biết thực tế, nhạy cảm với những vấn đềdo thực tế đặt ra, từ đó khái quát thực tế. Điều này rất quan trọng và cần thiết đối với trí thức khoa học lý luận và khoa học xã hội bởi vì bản thân quá trình xây dựng XHCN ở nước ta là một công việc mới mẻ, đa diện và phức tạp, xu hướng hội nhập, mở cửa đang mở ra nhiều cơ hội song cũng đặt ra nhiều thách thức, khó khăn nên việc nhận thức đúng bản chất con đường và bước đi của quá trình này là tối cần thiết để có thể giúp cho các nhà lãnh đạo vạch ra chủ chương, đường lối đúng để điều hành và thực hành quá trình đó.

4. Có kiến thức tổng hợp về khoa học xã hội. khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật công nghệ để giải quyết các vấn đề do cuộc sống đặt ra.

Khoa học xã hội và khoa học tự nhiên ngày càng xích lại gần nhau, bản thân mỗi vấn đề đặt ra hiện nay đều bao chứa trong nó rất nhiều vấn đề nan giải đòi hỏi phải có cách tiếp cận liên ngành, có kiến thức tổng hợp mới có thể giải quyết được và đưa ra những giải pháp thỏa đáng.

Những người lao động trí óc nói chung và nữ trí thức ngành khoa học xã hội nói riêng hiện nay đang họat động trong điều kiện quốc tế hóa các lĩnh vực tri thức khác nhau nên một mặt phải thông thạo ít nhất một ngoại ngữ, mặt khác phải biết sử dụng các phương tiện kỹ thuật hiện đại (máy tính, mạng internet,…) để có thể tiếp thu và trao đổi với trí thức thế giới. Chúng ta không thể mở cửa và hội nhập khi chúng ta không có chắc trong tay những công cụ thiết yếu nhất cho hành trình hội nhập mở cửa.

Thiết nghĩ, để có thể vững vàng hơn khi đất nước bước vào con đường hội nhập mở cửa thì mỗi người cán bộ viên chức nói chung và mỗi nữ cán bộ trí thức khoa học xã hội nói riêng cần cố gắng nỗ lực hơn nữa trong công việc và cuộc sống. Chỉ có sự nỗ lực không ngừng, tinh thần cầu thị, ham học hỏi mới giúp ta không bị tụt hậu trước sự phát triển không ngừng của nhân loại trong xu hướng toàn cầu hoá, hội nhập và phát triển.

Hằng Vũ

TÂM ĐIỂM

CÁC ĐỀ ÁN

Video