Thái hậu Dương Vân Nga (thế kỷ X)

Là vợ của Đinh Tiên Hoàng, vị vua anh hùng trong sự nghiệp thống nhất đất nước hồi thế kỷ X (đóng đô ở Hoa Lư, nay thuộc tỉnh Ninh Bình), bà đã cáng đáng những công việc khó khăn cùng với triều đình khi vua băng hà, Thái tử mới lên sáu tuổi.

Năm 980, được tin nhà Tống phát binh xâm lược, Dương Hậu giao cho Thập đạo tướng quân Lê Hoàn tổ chức việc kháng chiến. Quân sỹ Lê Hoàn đều một lòng muốn tôn chủ lên làm vua rồi mới xuất quân.

Hiểu rõ triều đình, quần thần đang phân biệt gay gắt. Nạn ngoại xâm đang đe doạ. Dương Vân Nga, vượt mọi tôn pháp lễ giáo sai người đem long bào đến và tự tay khoác lên vai Lê Hoàn để trao ngôi vua và quyền chỉ huy cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, củng cố nội bộ triều đình và thống nhất đất nước. Quân sĩ và nhân dân nô nức phấn khởi.

Lê Hoàn phá tan quân Tống, giữ vững được nền độc lập, thống nhất đất nước. Sau khi chiến thắng quân thù, vị tướng anh hùng lên ngôi vua thay dòng họ Đinh đã tôn Dương Vân Nga làm Hoàng hậu

Nhân dân đã tạc tượng thờ bà để tỏ lòng nhớ công ơn Dương Thái Hậu và ca ngợi hành động thức thời của bà.