Tháo gỡ 7 nhóm điểm nghẽn về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Đồng chí Nguyễn Duy Ngọc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương; đồng chí Nguyễn Chí Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Ủy viên Ban Chỉ đạo Trung ương, chủ trì cuộc họp.

Tham dự cuộc họp có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ; Nguyễn Văn Thắng, Bộ trưởng Bộ Tài chính; Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Công Thương; Vũ Hải Quân, Thứ trưởng Thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ và đại diện lãnh đạo một số ban, bộ, ngành.

Tháo gỡ 7 nhóm điểm nghẽn về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Báo cáo tại cuộc họp, đồng chí Ngô Hải Phan, Cục trưởng Cục Chuyển đổi số - Cơ yếu, Văn phòng Trung ương Đảng, Tổ phó Thường trực Tổ Giúp việc Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cho biết, cuộc họp được tổ chức nhằm phục vụ lãnh đạo Ban Chỉ đạo Trung ương thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW và làm việc với các cơ quan liên quan để tháo gỡ những điểm nghẽn trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Cuộc họp tập trung xem xét, thảo luận 07 nhóm vấn đề trọng tâm, cụ thể gồm: Đăng ký và bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ – tập trung vào hoàn thiện thể chế, đơn giản hóa quy trình thẩm định, ứng dụng chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo trong xử lý hồ sơ, rút ngắn thời gian cấp bằng sáng chế và tăng tính minh bạch.

Tỷ lệ nội địa hóa trong các sản phẩm khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số – hướng đến thúc đẩy phát triển công nghệ lõi, vật liệu nguồn, tăng liên kết doanh nghiệp trong nước và FDI, khuyến khích đầu tư và hình thành quỹ hỗ trợ nội địa hóa công nghệ.

Việc đăng ký, bố trí, phân bổ kinh phí, giải ngân, giám sát và cơ chế phối hợp giữa Bộ Tài chính và Bộ Khoa học và Công nghệ – tập trung khắc phục tình trạng chậm tiến độ, mất cân đối trong giải ngân, bảo đảm phối hợp chặt chẽ giữa hai cơ quan trong hướng dẫn, phân bổ, sử dụng hiệu quả nguồn vốn.

Cơ chế đặt hàng và hợp tác công tư trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số – nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý, cơ chế tài chính linh hoạt, chia sẻ rủi ro giữa khu vực công và tư, tăng tính thương mại hóa kết quả nghiên cứu.

Cách thức, giải pháp phát triển thị trường khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong nước, cùng vấn đề công bố các tiêu chuẩn kỹ thuật quốc tế hoặc tiêu chuẩn của Việt Nam tương đương – tập trung hoàn thiện cơ chế, chính sách, tăng kết nối cung cầu công nghệ, đầu tư cho các sàn giao dịch khoa học và công nghệ, ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật phù hợp.

Giải pháp và cách thức phát triển công nghệ chiến lược – tập trung triển khai các chương trình cụ thể cho từng công nghệ trọng điểm, huy động nguồn lực công tư, gắn kết viện – trường – doanh nghiệp để phát triển, nội địa hóa và thương mại hóa các công nghệ chiến lược quốc gia.

Cổng sáng kiến và sàn giao dịch khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số – tập trung hoàn thiện thể chế, cơ chế vận hành, kết nối dữ liệu, thúc đẩy xã hội hóa, tăng cường ứng dụng trí tuệ nhân tạo, công khai, minh bạch, và phát triển môi trường chia sẻ, thương mại hóa các sáng kiến.

Trên cơ sở báo cáo của các bộ, cơ quan và qua công tác nắm tình hình, Thường trực Tổ Giúp việc đã tổng hợp, trình bày báo cáo chi tiết về những tồn tại, hạn chế, điểm nghẽn và đề xuất giải pháp tháo gỡ trong từng nhóm vấn đề, trong đó nhấn mạnh việc hoàn thiện thể chế, cải tiến quy trình, đẩy mạnh chuyển đổi số, tăng cường phối hợp liên ngành, thúc đẩy cơ chế đặt hàng – hợp tác công tư, cũng như phát triển thị trường và các công nghệ chiến lược quốc gia.

Tại Hội nghị, các đại biểu đã thảo luận thẳng thắn, tập trung vào những vấn đề cốt lõi và thực tiễn đặt ra. Nhiều ý kiến tâm huyết, trách nhiệm đã chỉ rõ những vướng mắc trong cách thực hiện nhiệm vụ được giao; những vướng mắc trong cơ chế, chính sách hiện hành; đồng thời đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hoàn thiện thể chế cho phát triển khoa học công nghệ...

Các ý kiến đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính và các bộ, cơ quan liên quan tiếp tục phối hợp, trao đổi, cho ý kiến thống nhất nhằm sớm hoàn thiện các cơ chế, chính sách, góp phần thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, phục vụ hiệu quả mục tiêu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Thành lập tổ công tác, rà soát giải pháp, đẩy nhanh giải ngân

Phát biểu tại cuộc họp, đồng chí Nguyễn Chí Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Ủy viên Ban Chỉ đạo, bày tỏ sự thống nhất cao với các đề xuất của Tổ Giúp việc, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính, Bộ Công Thương... Phó Thủ tướng thống nhất thành lập tổ công tác để làm việc, trao đổi trực tiếp với 07 tập đoàn kinh tế và các trục cơ quan ở Trung ương Đảng, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng 34 tỉnh, thành phố, nhằm đề xuất các giải pháp tháo gỡ cụ thể. Đồng chí yêu cầu làm rõ địa chỉ, trách nhiệm của từng cơ quan, đơn vị, xác định rõ nội dung, nhiệm vụ được giao trong tháng 10/2025, đồng thời phân bổ nguồn lực cần thiết để bảo đảm triển khai hiệu quả.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, cần tập trung xử lý hai nhóm vấn đề lớn về khoa học – công nghệ, chuyển đổi số và chính sách ưu đãi, vừa thực hiện, vừa đăng ký giải pháp cụ thể. Các giải pháp tổng hợp phải được gửi về Ban Chỉ đạo Trung ương trước ngày 18/10. Đồng chí đề nghị các bộ, ngành khẩn trương rà soát, hoàn thiện và gửi góp ý đối với từng nhóm vấn đề về Thường trực Ban Chỉ đạo, bảo đảm tiến độ, tính thống nhất và khả thi trong triển khai.

Đồng chí Nguyễn Duy Ngọc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Trung ương, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo phát biểu chỉ đạo tại Cuộc họp

Phát biểu kết luận tại cuộc họp, đồng chí Nguyễn Duy Ngọc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo, nhấn mạnh: Từ nay đến ngày 31/12/2025, các kết luận của các cuộc họp trước phải được giải quyết dứt điểm, trừ một số nội dung liên quan đến thể chế.

Đồng chí Nguyễn Duy Ngọc yêu cầu các cơ quan, đơn vị khẩn trương triển khai các giải pháp để đẩy nhanh tiến độ giải ngân nguồn kinh phí đã được phân bổ. Giải ngân là vấn đề cần được đặc biệt quan tâm, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới. Đồng chí đồng tình với đề xuất thành lập tổ tham mưu chuyên trách để đề xuất, hướng dẫn các giải pháp cụ thể, bảo đảm việc giải ngân đạt hiệu quả. Các đơn vị cần được hướng dẫn rõ nội dung, lộ trình triển khai; trong đó, kinh phí dành cho chuyển đổi số là bắt buộc phải thực hiện, nhằm giải quyết các yêu cầu chuyển đổi số tại các cơ quan, địa phương, bảo đảm tiến độ và chất lượng theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo.

Đối với sở hữu trí tuệ, đồng chí Nguyễn Duy Ngọc lưu ý, hoàn thiện thể chế, chính sách theo hướng đơn giản hóa quy trình xác lập quyền, bảo đảm minh bạch, công khai và phù hợp với phân cấp, phân quyền. Cải tiến quy trình thẩm định, tinh gọn và hiệu quả hơn; tăng phân cấp đi đôi với hậu kiểm. Đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý và thẩm định hồ sơ sở hữu trí tuệ; chuẩn hóa, đồng bộ cơ sở dữ liệu, áp dụng hồ sơ điện tử, chữ ký số...

Về phân bổ kinh phí, giải ngân và cơ chế phối hợp, đồng chí Nguyễn Duy Ngọc yêu cầu, Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì định hướng chuyên môn, hướng dẫn tiêu chí và định mức chi cho các nhiệm vụ thuộc lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Bộ Tài chính hoàn thiện cơ chế tài chính, bảo đảm cấp phát, sử dụng và quyết toán ngân sách chặt chẽ; phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ bố trí vốn kịp thời, bền vững theo các thông báo kết luận đã ban hành. Hai bộ chủ động phối hợp, hướng dẫn các địa phương tháo gỡ vướng mắc trong quá trình triển khai. Các bộ, ngành, địa phương chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện hiệu quả, tránh trùng lặp, lãng phí...