Thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ Quân đội Nhân dân Việt Nam hiện nay

Tóm tắt

Bình đẳng giới là một nội dung của công bằng, bình đẳng xã hội, là việc nam giới, nữ giới có vị trí, vai trò, điều kiện, cơ hội như nhau để phát huy đầy đủ tiềm năng của mình cho sự phát triển của xã hội và được thụ hưởng những giá trị của sự phát triển đó. Trong quân đội, điều kiện để phát huy vị trí, vai trò, vị thế của nữ giới và nam giới không giống như ở các lĩnh vực, ngành, nghề khác. Vì vậy, cần quan tâm nghiên cứu để tiến hành lồng ghép giới, thực hiện bình đẳng giới, nhất là thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ quân đội một cách thực chất và hiệu quả. Đây chính là điều kiện để nữ giới trong quân đội tiếp tục phát huy vị trí, vai trò, vị thế của mình trong sự nghiệp xây dựng quân đội và bảo vệ Tổ quốc.

Từ khóa: Phụ nữ quân đội; bình đẳng giới; lồng ghép giới; cán bộ nữ.

1. Đặt vấn đề

Bình đẳng giới luôn là vấn đề được sự quan tâm của các quốc gia và toàn nhân loại, là mục tiêu quan trọng được xác định trong các văn kiện quốc tế về quyền con người, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ (CEDAW). Vì vậy, bình đẳng giới là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá trình độ văn minh, tiến bộ và là động lực phát triển bền vững của mỗi quốc gia. Đó là lý tưởng mà nhân loại hướng tới, là cam kết chính trị của nhiều quốc gia và là một trong 17 mục tiêu phát triển bền vững của Hiệp định Phát triển bền vững của Liên hợp quốc (SDGs). Ở Việt Nam, nam nữ bình quyền là một trong những quyền cơ bản của con người, giải phóng phụ nữ là một trong những nhiệm vụ quan trọng của cách mạng Việt Nam, có quan hệ chặt chẽ với nhiệm vụ giai cấp và nhiệm vụ dân tộc, thực hiện nam nữ bình quyền, giải phóng phụ nữ luôn được Đảng và Nhà nước mà đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm ngay từ những ngày đầu cách mạng.

Quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ quân đội là tổng thể các chủ trương, nội dung, hình thức, biện pháp về tư tưởng, tổ chức và chính sách của các chủ thể, các lực lượng nhằm tạo nên đội ngũ cán bộ nữ trong quân đội có số lượng, cơ cấu hợp lý, chất lượng ngày càng cao, ngày phát huy vị trí, vai trò, vị thế và tiềm năng của cán bộ nữ trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ, góp phần quan trọng trong xây dựng quân đội tinh, gọn, mạnh, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Trong đó, thực hiện bình đẳng giới là một trong những giải pháp quan trọng có ý nghĩa thiết thực.

2. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu này được thực hiện trên cơ sở phương pháp tổng kết lý luận, thực tiễn, phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp thông qua các báo cáo thống kê, Báo cáo Tổng kết thực hiện Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới trong Quân đội giai đoạn 2011 - 2020 của Bộ Quốc phòng. Báo cáo tổng kết công tác phụ nữ, công tác vì sự tiến bộ của trong Quân đội, Báo cáo tổng kết hoạt động công tác đảng, công tác chính trị của các cơ quan, đơn vị trong toàn quân từ năm 2016 đến năm 2023.

3. Thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay

* Kết quả đạt được việc thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay

Thực hiện bình đẳng giới trong xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ nữ là nội dung quan trọng của bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị, bao gồm tổng thể các chủ trương, nội dung, hình thức biện pháp về tư tưởng, tổ chức và chính sách của các chủ thể tác động vào đội ngũ cán bộ nữ nhằm nâng cao về chất lượng, có số lượng đủ với biên chế, đảm bảo phù hợp về cơ cấu và tỷ lệ hợp lý trong tham gia lãnh đạo, quản lý ở các cơ quan, đơn vị, đáp ứng yêu xây dựng quân đội và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Quán triệt và triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị về Công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và các nghị quyết, chỉ thị, chương trình hành động, hướng dẫn của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong Quân đội, nhất là Chương trình hành động 195-CTr/ĐU của Quân uỷ Trung ương về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; Chỉ thị số 454-CT/QUTW của Thường vụ Quân ủy Trung ương, ngày 06/7/2016 về “Tăng cường sự lãnh đạo đối với công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ trong Bộ Quốc phòng giai đoạn 2016 - 2020”; Kế hoạch số 1050/KH-BQP “Kế hoạch hành động vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới trong Quân đội giai đoạn 2021 - 2025”, ngày 16/4/2021 của Bộ Quốc phòng. Thời gian qua, việc thực hiện bình đẳng giới trong Quân đội nói chung, thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ trong Quân đội nói riêng đã đạt được những kết quả quan trọng. Nhận thức của đa số các cấp ủy Đảng, chỉ huy đơn vị về bình đẳng giới, sự cần thiết thúc đẩy bình đẳng giới ngày càng được nâng lên. Công tác lồng ghép giới, nhất là lồng ghép vấn đề giới vào các nghị quyết, kế hoạch thực hiện nhiệm vụ của các cơ quan, đơn vị ngày càng được tiến hành thường xuyên và thực hiện hiệu quả. Nội dung, hình thức, biện pháp, kỹ năng thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ có sự đổi mới, vận dụng linh hoạt, phù hợp với đặc điểm, điều kiện của quân đội, qua đó, góp phần tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ nữ có sự phát triển về số lượng, cơ cấu ngày càng phù hợp, chất lượng không ngừng được nâng cao, tỷ lệ tham gia lãnh đạo, quản lý ngày một tăng, có xu hướng phát triển tốt, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của quân đội.

Nội dung, hình thức, biện pháp thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ có sự đổi mới, vận dụng linh hoạt, phù hợp với đặc điểm, điều kiện của quân đội, qua đó, góp phần tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ nữ có sự phát triển về số lượng, cơ cấu ngày càng phù hợp, chất lượng không ngừng được nâng cao, tỷ lệ tham gia lãnh đạo, quản lý ngày một tăng, có xu hướng phát triển tốt, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của quân đội. Kết quả cụ thể:

Việc tuyển dụng, đào tạo, quy hoạch, đề bạt, bổ nhiệm cán bộ nữ với vai trò là người lãnh đạo, chỉ huy, quản lý ngày càng được quan tâm, bảo đảm dân chủ, khách quan, từng bước giảm dần khoảng cách giới trong lĩnh vực chính trị. Nữ giới trong Quân đội có sự phát triển cả về số lượng, cơ cấu ngày càng phù hợp, chất lượng ngày càng cao, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu của sự nghiệp xây dựng Quân đội và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Nữ giới tham gia vào vị trí lãnh đạo, chỉ huy, quản lý ngày càng tăng. Báo cáo Tổng kết thực hiện Kế hoạch hành động Vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới trong quân đội giai đoạn 2016 - 2020, cho thấy: Tỷ lệ cán bộ nữ các cấp trong toàn quân đạt 2,97%. Báo cáo kết quả thực hiện Kế hoạch hành động vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới trong Quân đội giai đoạn 2021 - 2023; phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm giai đoạn 2023 - 2025, cho thấy: Tỷ lệ cán bộ nữ đạt 3,08% so với tổng số cán bộ đang công tác (cao hơn 0,08% so với chỉ tiêu xác định trong Kế hoạch hành động). Biểu hiện cụ thể trên một số nội dung cụ thể:

Trong công tác phát triển đảng viên: Báo cáo Tổng kết công tác vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới trong Quân đội năm 2022 cho thấy: “Tỷ lệ đảng viên nữ trên tổng số đảng viên tại các Đảng bộ trong toàn quân đạt 9,53%; tỷ lệ kết nạp đảng viên nữ đạt 8,69% so với tổng số đảng viên mới được kết nạp (cao hơn 1,25% so với cùng kỳ năm 2021”. Công tác bồi dưỡng, rèn luyện đảng viên cũng được tiến hành thường xuyên, có hiệu quả. Báo cáo kết quả thực hiện Kế hoạch hành động vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới trong Quân đội giai đoạn 2021 - 2023; phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm giai đoạn 2023 - 2025 cho thấy: “Các cấp ủy, tổ chức Đảng làm tốt công tác bồi dưỡng, tạo nguồn phát triển Đảng cho nữ đoàn viên thanh niên. Tỷ lệ đảng viên nữ trên tổng số đảng viên trong toàn quân đạt 9,5% (tăng 0,01% so với đầu kỳ); tỷ lệ kết nạp đảng viên nữ đạt 8,02% so với tổng số đảng viên mới được kết nạp (cao hơn 0,02% so với chỉ tiêu); tỷ lệ đảng viên nữ tham gia cấp ủy các cấp đạt 3%”.

Tỷ lệ nữ giới tham gia cấp ủy các cấp: Theo số liệu thống kê kết quả thực hiện công tác phụ nữ giai đoạn 2016 - 2021, tại Đại hội đại biểu Phụ nữ Quân đội lần thứ VII, cho thấy: Tổng số nữ giới tham gia cấp ủy Đảng các cấp chiếm 6,15% (tăng 2,51% so với nhiệm kỳ 2011 - 2016), trong đó: Đảng ủy viên Đảng ủy cấp trực thuộc Quân ủy Trung ương đạt 0,02%; cấp ủy viên Đảng ủy cấp trên cơ sở đạt 0,09%; cấp ủy viên Đảng ủy cơ sở đạt 1,56%; cấp ủy viên chi bộ cơ sở đạt 4,48%). So sánh, đối chiếu về chỉ tiêu đảng viên nữ tham gia cấp ủy so với tổng số cấp ủy viên các cấp hiện đang công tác là 2,97% (năm 2021), tăng 0,33% so với chỉ tiêu đặt ra (2016).

Tỷ lệ nữ giới tham gia chính quyền, đoàn thể các cấp: Việc bảo đảm bình đẳng giữa nam giới và nữ giới trong công tác quy hoạch, bổ nhiệm, sử dụng cán bộ được tiến hành chặt chẽ tất cả các khâu, các bước của quy trình cán bộ và đạt được nhiều kết quả tích cực, nữ giới ngày càng có điều kiện, cơ hội tham gia và đảm nhiệm các chức vụ chỉ huy, quản lý trong các cơ quan, đoàn thể. Theo kết quả công tác phụ nữ trong Quân đội giai đoạn 2016 - 2021, tại Đại hội đại biểu Phụ nữ Quân đội lần thứ VII, cho thấy: “Tỷ lệ nữ giới đảm nhiệm các chức vụ bên chính quyền là 1,97% (tăng 0,38% so với giai đoạn 2011 - 2016), trong đó: Cấp trực thuộc Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng là 0,01%; Cấp Cục và tương đương là 0,03%; Giám đốc, Phó Giám đốc Tổng Công ty là 0,03%; Giám đốc, Phó Giám đốc Công ty là 0,24%; Giám đốc, Phó Giám đốc Xí nghiệp là 0,06%; Quản đốc, Phó Quản đốc là 0,10%; Viện trưởng, Phó Viện trưởng là 0,01%; Chủ nhiệm, Phó Chủ nhiệm khoa là 0,25%; Trưởng, Phó phòng, ban là 1,11%; chỉ huy Tiểu đoàn là 0,10%; chỉ huy Đại đội là 0,04%). Tỷ lệ nữ giới đảm nhiệm chức vụ các đoàn thể là 1,52% (tăng 0,47% so với giai đoạn 2011 - 2016), trong đó: Chủ tịch, Phó Chủ tịch Công đoàn cơ sở là 0,74%; Bí thư, Phó Bí thư Đoàn cơ sở là 0,36%; Bí thư, Phó Bí thư Chi đoàn là 0,42%)”. Trong Báo cáo tổng kết Kế hoạch hành động vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới trong quân đội giai đoạn 2016 - 2020, cho thấy: tỷ lệ cán bộ nữ các cấp so với tổng số cán bộ đang công tác của toàn quân tăng từ 1,8% (năm 2016) lên 2,83% (6 tháng đầu năm 2020).

* Hạn chế việc thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay

Thực chất việc thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ trong Quân đội đã và đang bộc lộ những hạn chế nhất định, việc thúc đẩy bình đẳng giới, tạo điều kiện để nữ giới trong Quân đội tham gia vào các lĩnh vực của đời sống xã hội nói chung, tham gia hoạt động quân sự, đặc biệt là lĩnh vực chính trị nói riêng, chưa tương xứng với vị trí, vai trò, vị thế của nữ giới, tỉ lệ nữ giới tham gia với vai trò là lãnh đạo, chỉ huy, quản lý ở các cấp trong Quân đội chưa đạt được so với các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra trong nghị quyết, kế hoạch hành động, biểu hiện cụ thể:

Một là, sự quan tâm thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ ở một số cơ quan, đơn vị Quân đội có nội dung chưa thật thường xuyên, đúng mức.

Công tác lãnh đạo, chỉ đạo công tác cán bộ nữ, công tác vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới ở một số cơ quan, đơn vị trong Quân đội chưa được quan tâm thường xuyên, đúng mức; việc lồng ghép vấn đề giới vào hệ thống các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, nhất là nghị quyết của cấp ủy Đảng, kế hoạch của người chỉ huy và tổ chức thực hiện nhiệm vụ ở một số cơ quan, đơn vị cơ sở hiệu quả chưa cao; công tác xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch hành động vì sự tiến bộ của phụ nữ, bình đẳng giới ở một số cơ quan, đơn vị còn chậm so với thời gian quy định.

Công tác kiểm tra, công tác giám sát của một số Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ cấp trực thuộc Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đối với công tác vì sự tiến bộ của phụ nữ, bình đẳng giới của cơ quan, đơn vị trực thuộc có thời điểm chưa nghiêm, chưa thường xuyên; chất lượng, hiệu quả hoạt động của một số Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ cấp cơ sở còn hạn chế; công tác tham mưu, đề xuất, hướng dẫn, tổ chức triển khai thực hiện công tác vì sự tiến bộ của phụ nữ, bình đẳng giới của một số cơ quan, đơn vị có nội dung chưa kịp thời.

Hai là, một số nội dung, hình thức, biện pháp thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ trong Quân đội chưa phù hợp, hiệu quả, chưa thực sự tạo sự đột biến, đồng điệu, vững chắc

Kết quả thực hiện bình đẳng giới nói chung, thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ ở một số cơ quan, đơn vị trong Quân đội chưa cao, chưa vững chắc, có tính chất nhất thời. Trong đó, những biểu hiện hạn chế về kết quả trên một số nội dung: Số lượng nữ giới ở một số cơ quan, đơn vị còn bất cập, chất lượng có mặt chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Đại hội Đại biểu Phụ nữ Quân đội lần thứ VI, chỉ rõ: Trình độ chuyên môn, năng lực công tác, uy tín tập thể của một số ít cán bộ, hội viên chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ thời kỳ mới. Tỷ lệ cán bộ nữ, cán bộ nữ đảm nhiệm vị trí, vai trò là lãnh đạo, chỉ huy, quản lý có chiều hướng tăng nhưng chưa bền vững, chưa tương xứng với tiềm năng của nữ giới trong Quân đội. Hạn chế này tiếp tục được khẳng định tại Đại hội Đại biểu Phụ nữ Quân đội lần thứ VII: Một số cán bộ Hội còn thiếu kinh nghiệm thực tiễn;... Một bộ phận hội viên phụ nữ còn thụ động, thiếu tự tin và khát vọng cống hiến. Tỷ lệ nữ giới tham gia lãnh đạo, chỉ huy, quản lý trong các cơ quan, tổ chức của Quân đội còn thấp, chưa tương xứng với tiềm năng, vai trò của nữ giới trong Quân đội. Những hạn chế trên phản ánh chất lượng hiệu quả thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ trong Quân đội còn ở mức độ nhất định, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phát huy vai trò, vị thế của nữ giới quân đội trong sự nghiệp xây dựng Quân đội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay.

Báo cáo kết quả thực hiện Kế hoạch hành động vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới trong Quân đội giai đoạn 2021 - 2023; phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm giai đoạn 2023 - 2025 đánh giá: “Nội dung, hình thức tuyên truyền, giáo dục về bình đẳng giới ở một số đơn vị cấp cơ sở và trên cơ sở chưa phong phú; tỷ lệ phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn ở một số đơn vị chưa giảm xuống dưới 1,8%; còn có trường hợp quân nhân sinh con thứ 3 và một số vụ việc vi phạm Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Trẻ em, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình”.

4. Một số giải pháp thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay

Hiện nay, sự ra đời của Luật Bình đẳng giới (2006), đòi hỏi Quân đội ngày càng phải quan tâm nhiều hơn đến công tác phụ nữ, công tác cán bộ nữ, hướng đến bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ Quân đội. Theo đó, đội ngũ cán bộ nữ Quân đội cần phải được quan tâm tạo điều kiện phát triển toàn diện để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đào tạo cán bộ của quân đội. Để làm được điều đó, cần tập trung thực hiện thống nhất, đồng bộ, hiệu quả một số giải pháp sau:

Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể về thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ Quân đội.

Đại hội lần thứ XIII, chỉ rõ: “Coi trọng công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao trách nhiệm của chính quyền các cấp trong thực hiện, chính sách, pháp luật về bình đẳng giới”. Trong Quân đội, đây là điều kiện tiên quyết đối với việc thực hiện bình đẳng giới, trước hết phải nâng cao nhận thức của các chủ thể. Theo đó, cần thực hiện tốt một số nội dung cơ bản, như quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Nhà nước, quân đội và cấp ủy các cấp về vấn đề thực hiện bình đẳng giới; thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi về bình đẳng giới cho mọi đối tượng trong quân đội; xây dựng và hoàn thiện cơ chế phối hợp hoạt động giữa các chủ thể hướng vào nâng cao hiệu quả thực hiện vấn đề bình đẳng giới; Thông qua hoạt động thực tiễn chuyên môn ở đơn vị để bồi dưỡng ý thức, thái độ, trách nhiệm các tổ chức, cá nhân trong nâng cao hiệu quả thực hiện bình đẳng giới.

Hai là, thường xuyên đổi mới nội dung và vận dụng hiệu quả các hình thức, biện pháp thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ.

Tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp tuyên truyền, giáo dục và phát huy tốt vai trò của công nghệ thông tin trong tuyên truyền về bình đẳng giới, tham mưu có hiệu quả công tác cán bộ nữ... góp phần quan trọng trong sự nghiệp xây dựng Quân đội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới. Đây là giải pháp quan trọng nhằm trang bị những nội dung cốt lõi cho sự hình thành, phát triển và khả năng thực hiện bình đẳng giới trong Quân đội nói chung, thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ trong Quân đội nói riêng. Thực hiện giải pháp này, trước hết lãnh đạo, chỉ huy các cấp trong toàn quân, trực tiếp là cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị cơ sở phải căn cứ tình hình đặc điểm của nữ giới trong Quân đội, nhiệm vụ của của từng loại hình cơ quan, đơn vị để xây dựng kế hoạch, bồi dưỡng nâng cao khả năng thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, cũng như kiến thức về bình đẳng giới, tổ chức lồng ghép giới và thực hiện bình đẳng giới. Cần căn cứ vào mục tiêu, chỉ tiêu, đối tượng, nội dung trong kế hoạch đã xác định ở cấp trên các cấp để cụ thể hóa thành mục tiêu, chỉ tiêu, nội dung, hình thức, biện pháp phù hợp với cơ quan, đơn vị mình. Hoạt động này có thể diễn ra ở nhiều cấp độ, nhiều hình thức khác nhau ứng với mỗi đối tượng, mỗi hoàn cảnh cụ thể, cần vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả. Bên cạnh đó, cần kịp thời củng cố, kiện toàn và thường xuyên tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, nghiệp vụ công tác bình đẳng giới cho thành viên Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ các cấp. Phát huy tính tích cực, chủ động, trách nhiệm và sự phối hợp đồng bộ, thống nhất giữa các thành viên Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ trong triển khai thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu của kế hoạch hành động. Phát huy vai trò, chức năng tham mưu, đề xuất, hướng dẫn của cơ quan thường trực, Hội Phụ nữ và đại diện bảo vệ, quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của nữ giới. Thường xuyên chăm lo, bồi dưỡng nâng cao trình độ kiến thức chuyên môn, năng lực thực tiễn và kinh nghiệm công tác của đội ngũ cán bộ Hội đáp ứng yêu cầu phát triển của phong trào phụ nữ và công tác phụ nữ trong Quân đội.

Ba là, rà soát, hoàn thiện khung pháp lý thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ hiện nay.

Trong Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Đảng ta xác định: Hoàn thiện và thực hiện tốt luật pháp, chính sách liên quan đến phụ nữ, trẻ em và bình đẳng giới. Kiên quyết xử lý nghiêm theo pháp luật các tệ nạn xã hội, các hành vi bạo lực, mua bán, xâm hại phụ nữ Việt Nam. Rõ ràng, khung pháp lý là yếu tố có vai trò quan trọng, góp phần tạo môi trường, điều kiện để thúc đẩy bình đẳng giới nói chung, thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ trong Quân đội hiện nay. Để thực hiện tốt giải pháp này, cần tập trung làm tốt các nội dung, biện pháp cơ bản sau: Thứ nhất, rà soát, bổ sung, hoàn thiện các quy chế, quy định thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ trong Quân đội gắn với thực hiện các quy định về phát huy dân chủ, công tác cán bộ, công tác chính sách. Thứ hai, tổ chức quán triệt và thực hiện nghiêm, hiệu quả các quy chế, quy định đã được xây dựng. Thứ ba, thường xuyên hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra quá trình thực hiện của các lực lượng. Thứ tư, thường xuyên sơ tổng kết, rút kinh nghiệm kịp thời.

Bốn là, phát huy tính tích cực, tự giác, tự học tập, tự rèn luyện phấn đấu vươn lên của cán bộ nữ quân đội.

Đây là giải pháp có ý nghĩa trực tiếp quyết định đến hiệu quả công tác bình đẳng giới trong quân đội, bởi họ vừa là chủ thể, vừa là đối tượng trong quá trình này. Phát huy cao độ tính tích cực, tự giác, tự học tập, rèn luyện, nhất là tính tích cực chính trị của từng cá nhân nữ giới trong Quân đội chính là nhân tố chủ quan trực tiếp, có vai trò quyết định đến chất lượng, hiệu quả của toàn bộ quá trình thực hiện bình đẳng giới trong Quân đội nói chung, thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ trong Quân đội nói riêng. Nếu nữ giới trong Quân đội không phát huy tính tích cực, tự giác trong học tập, rèn luyện, công tác, phấn đấu nỗ lực vươn lên thì không thể hoàn thiện các phẩm chất cần thiết của bản thân, không đáp ứng được mục tiêu, yêu cầu, nội dung, hình thức thúc đẩy bình đẳng giới và khó hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Vì vậy, quá trình thực hiện bình đẳng giới trong quân đội phải bảo đảm tính toàn diện, tranh thủ và chuyển hóa các điều kiện khách quan thuận lợi tạo sức mạnh tổng hợp nâng cao hiệu quả công tác; đổi mới cả nhận thức và hành động của phụ nữ quân đội. Cần thực hiện tốt một số nội dung, biện pháp, như thường xuyên giáo dục, xây dựng động cơ, trách nhiệm, xu hướng nghề nghiệp đúng đắn; tích cực học tập, tự rèn luyện hoàn thiện phẩm chất đạo đức, năng lực chuyên môn, phương pháp, tác phong công tác; quan tâm, tạo điều kiện để nữ giới trong Quân đội tự học tập, tự rèn luyện, tự phát triển. Thường xuyên gắn phong trào phụ nữ, bình đẳng giới với phong trào thi đua quyết thắng ở các cơ quan, đơn vị và tạo điều kiện để nữ giới tham gia hoạt động thực tiễn quân sự các cấp.

Năm là, tích cực, chủ động đấu tranh với những nhận thức, hành động sai trái và những luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch.

Đây là giải pháp quan trọng, thực hiện giải pháp này cần làm tốt các nội dung, biện pháp như: Thứ nhất, tích cực đấu tranh chống biểu hiện sai trái, tiêu cực trong nhận thức và hành động về bình đẳng giới, thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ trong Quân đội, trong đó, cần nhận diện rõ những biểu hiện sai trái trong nhận thức và hành động về bình đẳng giới, thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ; Tích cực đấu tranh, phê phán xóa bỏ định kiến giới về hình ảnh phụ nữ lãnh đạo, quản lý; Kiên quyết đấu tranh, phê phán với tư tưởng “trọng nam, khinh nữ” ở các cơ quan, đơn vị; Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục và vận động cho các chủ thể, lực lượng về bình đẳng giới; Tích cực đấu tranh xóa bỏ định kiến bản thân và tâm lý tự ti, an phận của nữ giới trong Quân đội; Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nam giới chia sẻ trách nhiệm trong gia đình, cơ quan, đơn vị, tạo điều kiện để nữ giới phấn đấu, vươn lên. Thứ hai, tích cực, kiên trì đấu tranh với những luận điệu chống phá của các thế lực thù địch về dân chủ, quyền con người, quyền phụ nữ, bình đẳng nam nữ hiện nay. Trong đó, cần làm tốt một số biện pháp như: Nhận diện rõ bản chất, mức độ nguy hại và sự biến đổi của những luận điệu chống phá của các thế lực thù địch về dân chủ, quyền con người, quyền phụ nữ, bình đẳng nam nữ hiện nay; Nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân về dân chủ xã hội chủ nghĩa, quyền con người, quyền phụ nữ và quyền bình đẳng nam nữ; Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát; xử lý nghiêm minh, kịp thời tổ chức, cá nhân vi phạm quyền dân chủ, quyền phụ nữ và quyền bình đẳng nam nữ.Tóm lại, bình đẳng giới, vì sự tiến bộ của phụ nữ là yêu cầu khách quan, nội dung, nhiệm vụ quan trọng, đồng thời là một trong những động lực của sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, phù hợp với xu thế của thời đại. Thực hiện bình đẳng giới nói chung, bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ nói riêng là một nội dung của hoạt động công tác ảng, công tác chính trị trong Quân đội, có vai trò quan trọng đối với quá trình xây dựng, phát triển và trưởng thành của Quân đội, với bản thân lực lượng nữ giới quân đội. Thực tiễn thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ trong Quân đội đã và đang nảy sinh những mâu thuẫn bất cập nhất định. Vì vậy, để thúc đẩy thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ trong Quân đội thực chất và hiệu quả, cần thực hiện đồng bộ các yêu cầu, giải pháp, trong đó, chú trọng việc nắm vững quan điểm của Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng về công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ; nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng; gắn thực hiện bình đẳng giới trong quản lý, phát triển đội ngũ cán bộ nữ với các mặt công tác và kiên quyết đấu tranh chống các quan điểm, nhận thức và hành vi sai trái./.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ. (2022). Báo cáo tổng kết công tác vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới trong Quân đội năm 2022. Hà Nội, tr.2.

Bộ Quốc phòng. (2020). Báo cáo Tình hình thực hiện pháp luật về bình đẳng giới năm 2019; Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới năm 2019 và giai đoạn 2011 - 2020. tr.4.

Bộ Quốc phòng. (2020). Báo cáo tổng kết thực hiện Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới trong Quân đội giai đoạn 2011-2020. Hà Nội.

Bộ Quốc phòng. (2020). Báo cáo Tổng kết thực hiện Kế hoạch hành động Vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới trong Quân đội giai đoạn 2016 - 2020. Hà Nội.

Bộ Quốc phòng. (2021). Kế hoạch hành động vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới trong Quân đội giai đoạn 2021 - 2025, số 1050/KH-BQP, ngày 16/4/2021. Hà Nội.

Bộ Quốc phòng. (2022). Báo cáo Đánh giá 15 năm thi hành Luật Bình đẳng giới. Hà Nội.

Bộ Quốc phòng. (2023). Báo cáo Kết quả thực hiện Kế hoạch hành động vì sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới trong Quân đội giai đoạn 2021 - 2023; phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm giai đoạn 2023 - 2025. Hà Nội.

Đảng cộng sản Việt Nam. (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Tập II. Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.271.

Quân ủy Trung ương. (2020). Báo cáo chính trị của Quân ủy Trung ương nhiệm kỳ 2015 - 2020 tại Đại hội Đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, số 174-BC/QUTW.

Tổng cục Chính trị. (2016). Văn kiện Đại hội đại biểu Phụ nữ quân đội lần thứ VI. Nxb Quân đội nhân dân, tr.38-39.

Tổng cục Chính trị. (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu Phụ nữ Quân đội lần thứ VII. Nxb Quân đội nhân dân, tr.21.